Làm Thế Nào Để Kiểm Tra Công Ty Có Đóng BHXH Cho Mình Không?

Làm thế nào để kiểm tra công ty có đóng BHXH cho mình không là thắc mắc lớn của nhiều người lao động, đặc biệt trong bối cảnh tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH vẫn xảy ra tại một số doanh nghiệp.

Trong bài viết này, hãy cùng Lê Ánh HR phân tích chi tiết lý do cần kiểm tra, các phương pháp kiểm tra, dấu hiệu bất thường và hướng giải quyết cụ thể.

Mục lục bài viết

I. Vì sao cần kiểm tra công ty có đóng BHXH cho người lao động?
II. Cách kiểm tra công ty có đóng BHXH cho NLĐ không
III. Những dấu hiệu khi công ty không đóng BHXH đầy đủ
IV. Hậu quả khi công ty không đóng BHXH đầy đủ
- 1. Đối với người lao động
- 2. Đối với doanh nghiệp
V. Người lao động cần làm gì khi phát hiện công ty không đóng BHXH?
V. Kết luận

I. Vì sao cần kiểm tra công ty có đóng BHXH cho người lao động?

Kiểm tra công ty có đóng BHXH cho người lao động hay không là việc làm cần thiết để bảo vệ an sinh và quyền lợi chính đáng. Bởi BHXH không đơn thuần là khoản bắt buộc theo luật, mà còn là cơ hội giúp người lao động yên tâm gắn bó lâu dài với công việc.

Việc chủ động theo dõi tình trạng đóng BHXH mang lại nhiều lợi ích quan trọng như:

Bảo vệ quyền lợi lâu dài: Khi công ty đóng BHXH đầy đủ và đúng mức, người lao động được hưởng chế độ ốm đau, thai sản, trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động và quyền lợi khi về hưu. Nếu công ty không đóng hoặc nợ, những quyền lợi ấy sẽ bị gián đoạn hoặc không được hưởng.

Giảm thiểu rủi ro: Việc kiểm tra giúp người lao động phát hiện ngay các dấu hiệu như công ty chậm đóng, trốn đóng, hoặc đóng sai mức lương. Phát hiện sớm tạo điều kiện để người lao động yêu cầu đơn vị sửa chữa, cung cấp chứng từ, hoặc khi cần thì có cơ sở pháp lý để khiếu nại.

Làm bằng chứng pháp lý: Dữ liệu về mã số BHXH, sổ BHXH, bảng lương và lịch sử đóng là bằng chứng quan trọng khi xảy ra tranh chấp lao động. Bạn chủ động lưu trữ và đối chiếu - thay vì tin hoàn toàn vào lời nói của công ty - sẽ giúp hồ sơ khiếu nại rõ ràng, mạnh mẽ hơn.

Lời khuyên cho người lao động

Người lao động nên kiểm tra quá trình đóng BHXH ít nhất 3-6 tháng một lần hoặc ngay khi có thay đổi lương/hợp đồng.
Người lao động nên giữ bản scan sổ BHXH, bảng lương và hợp đồng để đối chiếu khi cần.

II. Cách kiểm tra công ty có đóng BHXH cho NLĐ không

Sau khi hiểu được lợi ích to lớn mà BHXH mang lại, việc kiểm tra công ty có đóng BHXH cho mình hay không đã trở nên thuận tiện hơn rất nhiều nhờ các công cụ trực tuyến và ứng dụng chính thống từ cơ quan BHXH Việt Nam.

1. Tra cứu qua ứng dụng VssID - Bảo hiểm xã hội số

Bước 1: Tải ứng dụng VssID trên App Store (iOS) hoặc Google Play (Android).

Bước 2: Đăng nhập bằng mã số BHXH (thường là 10 số) và mật khẩu đã được cấp khi đăng ký dịch vụ công.

Bước 3: Vào mục Quá trình tham gia, chọn loại BHXH để xem chi tiết từng tháng đóng, mức đóng, tên đơn vị sử dụng lao động.

Ưu điểm: Dễ dàng, minh bạch, có thể theo dõi liên tục.

Lưu ý: Nếu trong ứng dụng không cập nhật dữ liệu mới nhất, có thể công ty đang chậm hoặc nợ BHXH. Người lao động nên đối chiếu ngay với phòng nhân sự.

2. Tra cứu trên Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam

Bước 1: Truy cập trang baohiemxahoi.gov.vn

Bước 2: Chọn mục Tra cứu trực tuyến → Quá trình tham gia BHXH.

Bước 3: Nhập các thông tin bắt buộc: mã số BHXH, số CMND/CCCD, họ tên, ngày tháng năm sinh.

Bước 4: Nhập số điện thoại đã đăng ký với cơ quan BHXH để nhận mã OTP xác thực.

Bước 5: Sau khi nhập mã OTP, hệ thống sẽ hiển thị toàn bộ lịch sử đóng BHXH: số tháng đã đóng, tên công ty, mức lương đóng BHXH.

Ưu điểm: Tra cứu được cả khi không có ứng dụng VssID.

Nhược điểm: Chỉ tra cứu được nếu số điện thoại của bạn đã được đăng ký với cơ quan BHXH.

3. Gọi trực tiếp đến tổng đài BHXH Việt Nam (1900.9068)

Khi gọi tổng đài, bạn cần chuẩn bị: mã số BHXH, số CMND/CCCD, ngày sinh.
Tổng đài viên sẽ tra cứu trên hệ thống và thông báo tình trạng đóng BHXH của bạn.

Ưu điểm: Phù hợp với người lao động lớn tuổi hoặc không rành công nghệ.

Lưu ý: Thời gian cao điểm có thể phải chờ lâu để được kết nối.

4. Đối chiếu với bảng lương và phòng nhân sự công ty

Trên bảng lương hàng tháng, thường có dòng khấu trừ 10,5% lương cơ bản (gồm BHXH, BHYT, BHTN).
Người lao động có quyền yêu cầu phòng nhân sự hoặc kế toán cung cấp bảng kê nộp BHXH để đối chiếu.
Nếu trên bảng lương có khoản trừ BHXH nhưng dữ liệu trên VssID hoặc cổng BHXH không cập nhật, đây là dấu hiệu công ty đang nợ hoặc không thực hiện đóng thật sự.

Lưu ý: Luôn luôn giữ lại bảng lương, hợp đồng lao động và các phiếu chi lương làm bằng chứng trong trường hợp tranh chấp

>>>Xem thêm:

Làm Thế Nào Để Kiểm Tra Công Ty Có Đóng BHXH Cho Mình Không?

III. Những dấu hiệu khi công ty không đóng BHXH đầy đủ

1. Lương hàng tháng bị trừ BHXH nhưng dư liệu không cập nhật trên VssID

- Theo Luật BHXH 2024, người lao động phải đóng 10,5% lương làm căn cứ đóng ( bao gồm: 8% quỹ hưu trí - tử tuất, 1% bảo hiểm thất nghiệp, 1,5% bảo hiểm y tế), công ty đóng thêm 21,5%.

- Nếu người lao động vẫn thấy khoản này bị khấu trừ trong bảng lương nhưng khi đăng nhập ứng dụng VssID hoặc cổng thông tin BHXH thì không thấy cập nhật, rất có thể công ty chưa nộp khoản tiền này cho cơ quan BHXH.

2. Không được cấp hoặc chậm cấp sổ BHXH, thẻ BHYT

- Doanh nghiệp phải hoàn thành thủ tục đăng ký BHXH cho người lao động trong vòng 30 ngày kể từ ngày doanh nghiệp ký kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng người lao động. Sau khi hoàn thành thủ tục thì người lao động mới được cấp sổ BHXH và BHYT theo quy định.

- Nếu đã đi làm nhiều tháng mà chưa nhận sổ hoặc thẻ, có khả năng công ty không thực hiện thủ tục đóng BHXH cho người lao động

3. Quá trình đóng BHXH bị gián đoạn nhiều tháng

- Khi tra cứu trên VssID, nếu bạn thấy quá trình đóng BHXH chỉ cập nhật đến vài tháng trước, đồng nghĩa với việc công ty đang chậm nộp hoặc nợ BHXH.

- Theo quy định tại Điều 39 Luật BHXH 2024, hành vi chậm đóng có thể bị tính lãi chậm nộp và xử phạt hành chính, nhưng rủi ro trước hết lại thuộc về người lao động vì quyền lợi bị gián đoạn.

4. Công ty né tránh khi hỏi về BHXH

- Khi người lao động yêu cầu cung cấp giấy tờ nộp BHXH hoặc bảng kê đóng BHXH, công ty thường trả lời vòng vo như: “chưa cập nhật”, “đang chờ cơ quan BHXH xác nhận”.

- Thực tế, theo luật mới, công ty phải có trách nhiệm cung cấp thông tin minh bạch về việc đóng BHXH khi người lao động yêu cầu. Nếu né tránh, rất có thể doanh nghiệp đang che giấu tình trạng nợ đóng.

5. Nghỉ việc nhưng không được chốt sổ BHXH

- Điều 47 Luật BHXH 2024 quy định: khi chấm dứt hợp đồng lao động, công ty phải chốt và trả lại sổ BHXH để người lao động tiếp tục bảo lưu hoặc làm thủ tục rút BHXH một lần.

- Nếu quá thời hạn (30 – 60 ngày) mà công ty vẫn không chốt, khả năng cao doanh nghiệp đang nợ BHXH nên không thể hoàn tất thủ tục.

IV. Hậu quả khi công ty không đóng BHXH đầy đủ

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (số 41/2024/QH15, áp dụng từ 01/07/2025), việc công ty chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động.

1. Đối với người lao động

- Mất quyền lợi trước mắt: Khi doanh nghiệp nợ BHXH, người lao động có thể không được giải quyết chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp hoặc chế độ hưu trí đúng hạn.

- Gián đoạn quá trình tham gia BHXH: Thời gian bị gián đoạn khiến số năm đóng BHXH không được tính liên tục, ảnh hưởng đến việc đủ điều kiện hưởng lương hưu sau này.

- Thiệt thòi khi nghỉ việc: Nếu công ty không đóng đầy đủ, người lao động sẽ gặp khó khăn khi thực hiện rút BHXH một lần, hoặc không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp.

- Mất an toàn an sinh xã hội: BHXH vốn được coi là “tấm lưới an sinh” cho người lao động, việc bị mất quyền lợi khiến rủi ro tài chính khi về già hoặc khi gặp biến cố càng cao.

2. Đối với doanh nghiệp

- Bị xử phạt hành chính: Theo quy định mới, doanh nghiệp chậm đóng BHXH có thể bị phạt lên tới hàng trăm triệu đồng tùy mức độ vi phạm.

- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trường hợp trốn đóng số tiền lớn, kéo dài thời gian, doanh nghiệp hoặc người đại diện có thể bị xử lý hình sự theo Bộ luật Hình sự 2025.

- Ảnh hưởng uy tín và quan hệ lao động: Khi nhân viên phát hiện công ty nợ BHXH, niềm tin bị sụt giảm, dễ phát sinh tranh chấp lao động, đình công hoặc nghỉ việc hàng loạt.

- Khó khăn trong quản lý tài chính - nhân sự: Ngoài tiền nợ gốc, doanh nghiệp còn phải trả thêm lãi chậm nộp, làm tăng áp lực chi phí và ảnh hưởng đến dòng tiền.

Hậu quả của việc không đóng BHXH đầy đủ không chỉ làm người lao động mất quyền lợi quyền lợi an sinh, mà còn khiến doanh nghiệp đối mặt với rủi ro pháp lý và khủng hoảng uy tín.

V. Người lao động cần làm gì khi phát hiện công ty không đóng BHXH?

Khi phát hiện công ty không đóng hoặc đóng thiếu BHXH, người lao động không nên im lặng trước ngu cơ rủi ro về quyền lợi của chính mình. Theo Luật BHXH 2024 và Bộ luật Lao động 2019, người lao động có thể thực hiện theo các bước sau:

1. Kiểm tra và lưu trữ bằng chứng

Truy cập Cổng thông tin BHXH Việt Nam, ứng dụng VssID, hoặc liên hệ cơ quan BHXH nơi đăng ký để kiểm tra tình trạng đóng BHXH.
Lưu giữ toàn bộ hợp đồng lao động, bảng lương, sao kê lương, hoặc thông báo trích nộp BHXH làm bằng chứng. Đây là căn cứ quan trọng để khiếu nại hoặc khởi kiện

2. Trao đổi trực tiếp với công ty

Người lao động nên làm việc trực tiếp với phòng nhân sự, kế toán hoặc lãnh đạo công ty để yêu cầu giải thích rõ ràng về tình trạng đóng BHXH.
Trường hợp công ty chậm đóng do khó khăn tài chính, bạn cần yêu cầu doanh nghiệp có cam kết lộ trình khắc phục.

3. Gửi đơn kiến nghị đến tổ chức công đoàn

Nếu doanh nghiệp không hợp tác, người lao động có thể nhờ công đoàn cơ sở hoặc công đoàn cấp trên trực tiếp can thiệp để bảo vệ quyền lợi.
Công đoàn có trách nhiệm hỗ trợ, đại diện người lao động làm việc với công ty và cơ quan BHXH.

4. Khiếu nại lên cơ quan nhà nước

Người lao động có quyền nộp đơn khiếu nại đến Thanh tra Lao động hoặc cơ quan BHXH nơi công ty đang tham gia.
Cơ quan này sẽ có biện pháp thanh tra, xử phạt và buộc doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ đóng BHXH.

5. Khởi kiện ra toà án (nếu cần)

Nếu công ty vẫn cố tình trốn đóng, kéo dài thời gian không khắc phục, người lao động có thể khởi kiện tại Tòa án Nhân dân theo quy định pháp luật.
Với bằng chứng đã chuẩn bị, Tòa án sẽ xem xét và có phán quyết buộc công ty thực hiện nghĩa vụ, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

V. Kết luận

Làm thế nào để kiểm tra công ty có đóng BHXH cho mình không không chỉ là mối quan tâm của riêng một cá nhân, mà là vấn đề gắn liền với quyền lợi an sinh lâu dài của mọi người lao động.

Việc chủ động kiểm tra, theo dõi và kịp thời xử lý khi phát hiện sai phạm sẽ giúp người lao động giữ trọn quyền lợi hợp pháp, tránh thiệt hại khi cần hưởng các chế độ như thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hay lương hưu sau này.

>>> Xem thêm:

----------------------

Nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực nhân sự, hãy tham gia các khóa học tại Lê Ánh HR. Các khóa học này không chỉ giúp bạn nâng cao kỹ năng mà còn liên tục cập nhật những kiến thức mới nhất. Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

LÊ ÁNH HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học thuộc lĩnh vực quản trị hành chính nhân sự từ cơ bản đến chuyên sâu, học viên có thể tham khảo thêm:

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM

0.0

(0 lượt đánh giá) Viết đánh giá