HR Analytics Là Gì? Vì Sao Nên Học Phân Tích Dữ Liệu Trong Nhân Sự?

Khi doanh nghiệp ngày càng coi nhân sự là “tài sản chiến lược”, HR Analytics trở thành công cụ không thể thiếu để quản lý và phát triển nguồn nhân lực hiệu quả.

Thông qua phân tích dữ liệu, phòng nhân sự có thể xác định chính xác nhu cầu tuyển dụng, giảm thiểu rủi ro nghỉ việc, đồng thời xây dựng chính sách giữ chân nhân tài bền vững.

Vì thế, học HR Analytics không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc đối với những ai muốn trở thành chuyên gia nhân sự thực thụ.

Cùng Lê Ánh HR tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết sau:

1. HR Analytics là gì?

HR Analytics (Phân tích dữ liệu nhân sự) là quá trình ứng dụng các kỹ thuật phân tích dữ liệu vào hoạt động quản trị nguồn nhân lực.

Về bản chất, đây là phương pháp thu thập, xử lý, phân tích và diễn giải dữ liệu liên quan đến con người trong một tổ chức nhằm khám phá các mẫu xu hướng, dự báo kết quả và đưa ra quyết định kinh doanh tốt hơn.

Mục tiêu của HR Analytics không phải là để tạo ra những báo cáo phức tạp, mà là để trả lời những câu hỏi kinh doanh chiến lược: "Nhân viên nào có nguy cơ nghỉ việc cao nhất?", "Kênh tuyển dụng nào mang lại ứng viên chất lượng nhất với chi phí tối ưu?", "Chương trình đào tạo nào thực sự nâng cao hiệu suất làm việc?". Bằng cách chuyển đổi dữ liệu thô thành những hiểu biết sâu sắc (insights) có thể hành động, HR Analytics giúp bộ phận nhân sự chứng minh được giá trị và tác động trực tiếp của mình đến thành công của tổ chức.

>>>>> Xem nhiều: Khóa học hành chính nhân sự ở Hà Nội

Phân biệt HR Analytics và Báo cáo nhân sự truyền thống

Mặc dù HR Analytics và Báo cáo nhân sự truyền thống đều làm việc với dữ liệu, tuy nhiên, mục đích và độ sâu của chúng hoàn toàn khác nhau.

HR Reporting (Báo cáo Nhân sự) tập trung trả lời câu hỏi: "Điều gì đã xảy ra?" (What happened?). Hoạt động này mang tính mô tả, nhìn về quá khứ và trình bày dữ liệu ở dạng tóm tắt. Ví dụ:

• Số lượng nhân viên mới tuyển trong quý 3 là 50 người.
• Tỷ lệ nghỉ việc (turnover rate) tháng 8 là 3%.
• Chi phí đào tạo trung bình cho mỗi nhân viên năm 2024 là 5 triệu đồng.

Những con số trên cung cấp thông tin, nhưng chỉ là bề nổi, không giải thích được nguyên nhân sâu xa.

HR Analytics (Phân tích Dữ liệu Nhân sự), ngược lại, đi sâu hơn để trả lời các câu hỏi: "Tại sao điều đó xảy ra?" (Why did it happen?), "Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?" (What will happen?), và "Chúng ta nên làm gì?" (What should we do about it?). Phân tích mang tính chẩn đoán, dự báo và đề xuất.

Ví dụ:

Phân tích chẩn đoán: "Tỷ lệ nghỉ việc 3% tập trung chủ yếu ở phòng Kinh doanh và ở nhóm nhân viên có thâm niên dưới 1 năm. Phân tích dữ liệu phỏng vấn thôi việc cho thấy 70% trong số họ ra đi vì không được đào tạo bài bản trong giai đoạn đầu."

Phân tích dự báo: "Dựa trên xu hướng hiện tại, nếu không có biện pháp can thiệp, phòng Kinh doanh có thể sẽ mất thêm 15% nhân sự trong 6 tháng tới."

Phân tích đề xuất: "Đề xuất triển khai chương trình onboarding chuyên sâu cho nhân viên kinh doanh mới. Dự kiến chương trình này sẽ giúp giảm 50% tỷ lệ nghỉ việc ở nhóm nhân viên mới."

Tóm lại, trong khi báo cáo chỉ mô tả bề mặt của tảng băng, phân tích dữ liệu nhân sự giúp khám phá phần chìm bên dưới, tìm ra nguyên nhân cốt lõi và định hướng cho các hành động trong tương lai.

2. Vì sao nên học phân tích dữ liệu trong nhân sự - HR Analytics?

Việc học HR Analytics không chỉ giúp ích cho công ty, mà trực tiếp mang lại những lợi ích to lớn cho con đường sự nghiệp của chính bạn.

Gia tăng giá trị bản thân và tạo lợi thế cạnh tranh vượt trội: Trên thị trường lao động hiện nay, một chuyên viên nhân sự biết phân tích dữ liệu sẽ được đánh giá cao hơn nhiều so với một người chỉ thành thạo các nghiệp vụ truyền thống. Khi bạn có thể nói chuyện bằng con số, phân tích ROI của các hoạt động nhân sự, và đưa ra các dự báo có cơ sở, bạn không còn là một nhân viên hành chính mà đã trở thành một nhà tư vấn nội bộ. Điều này giúp CV của bạn nổi bật và mang lại mức lương hấp dẫn hơn.

Mở rộng cánh cửa đến các vị trí quản lý và chiến lược: Các vị trí cấp cao như Trưởng phòng Nhân sự (HR Manager), Giám đốc Nhân sự (HR Director) hay Đối tác Nhân sự Chiến lược (HRBP) đều đòi hỏi tư duy kinh doanh và khả năng làm việc với dữ liệu. Kỹ năng phân tích là "tấm vé thông hành" giúp bạn chuyển dịch từ vai trò thực thi (operational) sang vai trò chiến lược (strategic), tham gia sâu hơn vào quá trình hoạch định của công ty và có tiếng nói trọng lượng hơn với ban lãnh đạo.

Tăng sự tự tin và tính thuyết phục trong công việc: Bạn có bao giờ cảm thấy khó khăn khi phải bảo vệ đề xuất của mình trước cấp trên không? HR Analytics cung cấp cho bạn "vũ khí" lợi hại nhất: bằng chứng. Thay vì nói "em nghĩ rằng...", bạn có thể tự tin khẳng định "dữ liệu cho thấy rằng...". Sự tự tin này không chỉ đến từ việc bạn có con số trong tay, mà còn đến từ việc bạn hiểu sâu sắc vấn đề và đã lường trước được các kết quả có thể xảy ra.

Làm việc hiệu quả và thông minh hơn: Khi biết cách phân tích, bạn sẽ nhận ra đâu là những hoạt động nhân sự thực sự tạo ra tác động và đâu là những công việc tốn thời gian nhưng ít hiệu quả. Bạn sẽ biết cách ưu tiên nguồn lực, tự động hóa các báo cáo thủ công và dành nhiều thời gian hơn cho việc tư vấn, giải quyết các vấn đề phức tạp, qua đó nâng cao năng suất và hiệu quả công việc của chính mình.

Bắt kịp xu thế và không bị đào thải: Ngành nhân sự đang thay đổi từng ngày. Các công nghệ mới và yêu cầu từ doanh nghiệp ngày càng cao. Việc không chủ động cập nhật các kỹ năng mới, đặc biệt là kỹ năng về dữ liệu, có thể khiến bạn dần trở nên lạc hậu. Học HR Analytics chính là cách bạn đầu tư vào tương lai của mình, đảm bảo rằng bạn luôn là một phần của giải pháp chứ không phải là một phần của vấn đề.

3. Ứng dụng thực tiễn của HR Analytics

Để việc học trở nên thực tế, hãy xem xét cách bạn có thể áp dụng kỹ năng phân tích vào công việc hàng ngày của mình qua từng giai đoạn của vòng đời nhân viên.

Phân tích trong Tuyển dụng (Talent Acquisition Analytics): Bạn có thể phân tích để biết kênh tuyển dụng nào hiệu quả nhất, mất bao lâu để tuyển một vị trí, hay chân dung của một ứng viên thành công là gì. Kỹ năng này giúp bạn tuyển dụng nhanh hơn, rẻ hơn và đúng người hơn.

Phân tích trong Đào tạo và Phát triển (L&D Analytics): Bạn có thể đo lường ROI của một khóa học, đánh giá xem chương trình đào tạo có thực sự cải thiện hiệu suất không. Điều này giúp bạn chứng minh giá trị của hoạt động L&D.

Phân tích trong Gắn kết và Giữ chân (Engagement & Retention Analytics): Bạn có thể xây dựng mô hình dự báo nhân viên nào có nguy cơ nghỉ việc, phân tích xem yếu tố nào (lương, sếp, môi trường) ảnh hưởng lớn nhất đến sự gắn kết. Kỹ năng này giúp bạn đưa ra các hành động giữ chân nhân tài một cách chủ động.

Phân tích trong Quản lý Hiệu suất và Lương thưởng (Performance & C&B Analytics): Bạn có thể phân tích để đảm bảo hệ thống lương thưởng công bằng và cạnh tranh. Kỹ năng này giúp bạn xây dựng một môi trường làm việc minh bạch và hiệu suất cao.

Xem thêm: 

• Cách Tính Mức Đóng BHXH Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể
• Doanh Nghiệp Cần Lưu Ý Gì Khi Xây Dựng Bảng Lương Và Phụ Cấp
• Phân Tích Dữ Liệu Nhân Sự Là Gì? Lợi Ích Cho Doanh Nghiệp
• Nên Quản Lý Nhân Sự Trên Excel Hay Phần Mềm? So Sánh Và Gợi Ý
• Quản lý là gì? Quy trình quản lý hiệu quả

4.  Lộ trình học HR Analytics hiệu quả

Việc học một kỹ năng mới luôn cần một lộ trình rõ ràng. Bạn không cần phải trở thành một nhà khoa học dữ liệu, hãy bắt đầu từ những bước cơ bản sau:

Giai đoạn 1 - Xây dựng Nền tảng Tư duy: Điều quan trọng nhất là học cách đặt câu hỏi đúng, xuất phát từ một vấn đề kinh doanh cụ thể. Song song đó, hãy bắt đầu chú ý đến việc thu thập và quản lý dữ liệu trong công việc hàng ngày của mình một cách có hệ thống.

Giai đoạn 2 - Thành thạo Công cụ Cơ bản: Microsoft Excel là người bạn đồng hành không thể thiếu. Hãy học các tính năng nâng cao như Pivot Tables, Power Query. Sau đó, bạn có thể tìm hiểu thêm các công cụ trực quan hóa như Power BI hoặc Tableau.

Giai đoạn 3 - Tìm hiểu các Khái niệm Thống kê Ứng dụng: Bạn không cần học quá sâu, chỉ cần nắm các khái niệm cơ bản như giá trị trung bình, trung vị, phân tích tương quan để tránh đưa ra những kết luận sai lầm.

Giai đoạn 4 - Rèn luyện Kỹ năng "Kể chuyện bằng Dữ liệu" (Data Storytelling): Đây là kỹ năng biến những phân tích phức tạp thành một câu chuyện dễ hiểu, có thông điệp rõ ràng để trình bày với cấp trên và các phòng ban khác.

5. Thách thức và những lưu ý quan trọng

Hành trình học hỏi và áp dụng HR Analytics sẽ có những thách thức nhất định, chẳng hạn như chất lượng dữ liệu không tốt, thiếu sự ủng hộ từ cấp trên, hay chính những hạn chế về kỹ năng của bản thân. Điều quan trọng là nhận diện được những thách thức đó và kiên trì vượt qua.

Đặc biệt, cần lưu ý quan trọng về Pháp lý và Bảo mật.

Ghi chú của chuyên gia: Khi xử lý dữ liệu nhân viên, bạn bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân (ví dụ: Nghị định 13/2023/NĐ-CP của Việt Nam). Hãy đảm bảo mọi hoạt động phân tích đều tôn trọng quyền riêng tư của nhân viên và có sự tham vấn của bộ phận pháp chế khi cần thiết.

Hy vọng bài viết này, Lê Ánh HR giúp hiểu rõ hơn về HR Analytics.

HR Analytics không chỉ là một xu hướng công nghệ, mà là một sự thay đổi căn bản trong tư duy và phương pháp làm việc của ngành nhân sự. Đối với mỗi cá nhân, việc chủ động học hỏi và trang bị kỹ năng phân tích dữ liệu không còn là một lựa chọn, mà là một khoản đầu tư chiến lược cho chính sự nghiệp của mình.

Việc trang bị kỹ năng này giúp bạn nâng cao giá trị, mở ra nhiều cơ hội thăng tiến, làm việc hiệu quả hơn và tự tin khẳng định vai trò của một đối tác chiến lược trong doanh nghiệp. Hãy bắt đầu hành trình của mình ngay hôm nay, từ những phân tích nhỏ nhất, bởi tương lai của ngành nhân sự và của chính sự nghiệp của bạn nằm trong dữ liệu.

Lê Ánh HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội/TPHCM và Online, khóa học C&B, khóa học C&B chuyên sâu, khóa học bảo hiểm xã hội, khóa học thuế TNCN chuyên sâu, khoá học chuyên viên tuyển dụng, khóa học xây dựng ứng dụng KPI và BSC khóa học quản trị hành chính văn phòng ... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM