Chế Độ Tử Tuất Bảo Hiểm Xã Hội: Điều kiện, Hồ Sơ, Thủ Tục

Chế độ tử tuất không chỉ là một phần quan trọng của hệ thống bảo hiểm xã hội mà còn là một chính sách nhân văn, hỗ trợ gia đình người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn khi mất đi người thân.

Bài viết này của Lê Ánh HR sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội (BHXH), bao gồm các điều kiện cần thiết để được hưởng chế độ, các loại hồ sơ cần chuẩn bị và thủ tục cần thực hiện.

Việc hiểu rõ về chế độ tử tuất không chỉ giúp bạn đảm bảo quyền lợi của mình và gia đình, mà còn mang lại sự yên tâm trong cuộc sống và công việc hàng ngày.

1. Chế Độ Tử Tuất Là Gì?

Chế độ tử tuất là chính sách bảo hiểm xã hội cung cấp hỗ trợ tài chính cho thân nhân người lao động khi họ qua đời. Bao gồm các khoản trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng và trợ cấp tuất một lần, mục tiêu của chế độ tử tuất là hỗ trợ gia đình vượt qua khó khăn tài chính, đảm bảo an sinh xã hội và giúp những người phụ thuộc duy trì cuộc sống hàng ngày.

Người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện được tính tổng thời gian để hưởng chế độ này.

2. Điều Kiện Hưởng Chế Độ Tử Tuất

a. Trợ Cấp Mai Táng

Người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp mai táng nếu:

• Đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên.
• Đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng.

b. Trợ Cấp Tuất Hàng Tháng

Thân nhân của người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu:

• Người lao động đã đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.
• Người lao động đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng và đã đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.

c. Trợ Cấp Tuất Một Lần

Thân nhân của người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất một lần nếu:

• Người lao động không đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng.
• Thân nhân có nguyện vọng nhận trợ cấp tuất một lần.

3. Hồ Sơ Và Thủ Tục Làm Chế Độ Tử Tuất

a. Hồ Sơ

- Đối với thân nhân của người đang đóng BHXH và thân nhân người bảo lưu thời gian đóng BHXH:

• Bản chính Sổ BHXH.
• Bản sao Giấy chứng tử hoặc bản sao Giấy báo tử hoặc trích lục khai tử hoặc bản sao Quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
• Bản chính Tờ khai của thân nhân (mẫu 09-HSB).
• Bản chính Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động (KNLĐ) của Hội đồng Giám định y khoa (GĐYK) đối với thân nhân bị suy giảm KNLĐ từ 81% trở lên (hoặc bản sao Giấy xác nhận khuyết tật mức độ đặc biệt nặng tương đương suy giảm KNLĐ từ 81% trở lên) theo Thông tư số 01/2019/TT-BLĐTBXH trong trường hợp hưởng trợ cấp tuất hàng tháng do suy giảm KNLĐ.
• Trường hợp chết do TNLĐ, BNN thì có thêm Biên bản điều tra TNLĐ hoặc bản sao bệnh án điều trị BNN.
• Trường hợp thanh toán phí GĐYK thì có thêm Hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.
• Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04C – HBQP theo Thông tư số 136/2020/TT-BQP) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có phụ cấp khu vực mà sổ BHXH không thể hiện đầy đủ thông tin.

Mẫu 04C – HBQP (TẢI VỀ)

- Đối với thân nhân của người đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng

• Bản sao Giấy chứng tử hoặc bản sao Giấy báo tử hoặc trích lục khai tử hoặc bản sao Quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
• Bản chính Tờ khai của thân nhân (mẫu 09-HSB).
• Bản chính Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động (KNLĐ) của Hội đồng Giám định y khoa (GĐYK) đối với thân nhân bị suy giảm KNLĐ từ 81% trở lên (hoặc bản sao Giấy xác nhận khuyết tật mức độ đặc biệt nặng tương đương suy giảm KNLĐ từ 81% trở lên) theo Thông tư số 01/2019/TT-BLĐTBXH trong trường hợp hưởng trợ cấp tuất hàng tháng do suy giảm KNLĐ.
• Trường hợp chết do TNLĐ, BNN thì có thêm Biên bản điều tra TNLĐ hoặc bản sao bệnh án điều trị BNN.

Mẫu 09-HSB (TẢI VỀ)

b. Thủ Tục

• Thân nhân nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH nơi cư trú.
• Cơ quan BHXH tiếp nhận và giải quyết hồ sơ trong thời hạn quy định (thường là 20 ngày làm việc).
  Sau khi hồ sơ được phê duyệt, cơ quan BHXH sẽ chi trả trợ cấp theo hình thức thân nhân đăng ký (chuyển khoản hoặc nhận tiền mặt tại cơ quan BHXH).

c. Giải Quyết Hưởng Chế Độ Tử Tuất

Trình tự thực hiện:

Bước 1. Lập hồ sơ hưởng chế độ tử tuất

Thân nhân người lao động lập hồ sơ theo quy định.

Bước 2. Nộp hồ sơ

• Trường hợp người lao động đang đóng BHXH bắt buộc mà bị chết:
• Thân nhân nộp hồ sơ cho đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ). Đơn vị SDLĐ tiếp nhận đủ hồ sơ từ thân nhân người lao động và nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH nơi đơn vị đóng BHXH.
• Trường hợp người lao động bị chết mà đang bảo lưu thời gian đóng BHXH bắt buộc (áp dụng đối với cả trường hợp người bị chết trong thời gian đang đóng BHXH mà đơn vị SDLĐ đã thực hiện chốt sổ BHXH nếu thân nhân có nguyện vọng trực tiếp nộp hồ sơ, trừ trường hợp chết do TNLĐ, BNN) hoặc đang chờ đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí, trợ cấp cán bộ xã hàng tháng hoặc tham gia BHXH tự nguyện:
• Thân nhân nộp hồ sơ theo quy định cho cơ quan BHXH hoặc UBND cấp xã nơi thân nhân cư trú.
  Trường hợp người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng chết:
• Thân nhân nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH hoặc UBND cấp xã nơi thân nhân cư trú hoặc nơi đang chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng.

Xem thêm: Chế Độ Hưu Trí Là Gì? Quy Định Mới Nhất Về Chế Độ Hưu Trí

Bước 3. Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.

Bước 4. Nhận kết quả giải quyết

• Thân nhân người lao động: Nhận tiền trợ cấp và Quyết định về việc hưởng trợ cấp mai táng, Quyết định về việc hưởng chế độ tử tuất hàng tháng hoặc Quyết định về việc hưởng chế độ tử tuất một lần.
• Đơn vị SDLĐ: Nhận Quyết định về việc hưởng trợ cấp mai táng, Quyết định về việc hưởng chế độ tử tuất hàng tháng hoặc Quyết định về việc hưởng chế độ tử tuất một lần để trả cho thân nhân người lao động

4. Mức Hưởng Chế Độ Tử Tuất

Mức hưởng chế độ tử tuất bảo hiểm xã hội được xác định dựa trên các yếu tố như thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH và quy định hiện hành của pháp luật. Cụ thể:

Trợ cấp mai táng: Mức trợ cấp mai táng hiện nay là 10 lần mức lương cơ sở tại thời điểm người lao động qua đời.

Xem thêm: Lương cơ sở là gì?

Trợ cấp tuất hằng tháng:

• Mức trợ cấp tuất hằng tháng cho mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở.
• Nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp bằng 70% mức lương cơ sở.

Trợ cấp tuất một lần:

Mức trợ cấp tuất một lần được tính dựa trên thời gian đóng BHXH của người lao động, cụ thể:

• Đối với thời gian đóng BHXH trước năm 2014: Mỗi năm đóng BHXH tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
• Đối với thời gian đóng BHXH từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm đóng BHXH tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Xem thêm: TÀI LIỆU TỰ HỌC HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ

5. Lưu Ý

• Thời hạn nộp hồ sơ: Trong vòng 12 tháng kể từ ngày người lao động qua đời.
• Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc cần hỗ trợ, thân nhân nên liên hệ trực tiếp với cơ quan BHXH để được hướng dẫn chi tiết và chính xác.

-----------------------