Lao Động Nước Ngoài Làm Việc Tại Việt Nam Có Thuộc Diện BHXH?

Lao Động Nước Ngoài Làm Việc Tại Việt Nam Có Thuộc Diện BHXH? Đây là câu hỏi được rất nhiều doanh nghiệp và người lao động quan tâm trong bối cảnh số lượng chuyên gia, kỹ sư nước ngoài làm việc tại Việt Nam ngày càng tăng. Việc xác định đối tượng tham gia BHXH không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động mà còn liên quan đến trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp.

Bài viết dưới đây của LÊ ÁNH HR sẽ phân tích rõ các quy định hiện hành, giúp bạn hiểu đúng và áp dụng chính xác. Theo dõi và tìm hiểu chi tiết trong bài viết của LÊ ÁNH HR để không bỏ lỡ thông tin quan trọng!

I. Cơ sở pháp lý về BHXH đối với lao động nước ngoài

Bảo hiểm xã hội cho người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam được thiết lập dựa trên hệ thống pháp luật chặt chẽ nhằm đảm bảo quyền lợi an sinh và sự minh bạch cho cả doanh nghiệp lẫn người lao động.

- Khung pháp lý chính:

• Luật Bảo hiểm xã hội 2024: Văn bản gốc xác định quyền và nghĩa vụ tham gia BHXH.
• Nghị định số 158/2025/NĐ-CP của Chính phủ về bảo hiểm xã hội bắt buộc (hướng dẫn thi hành Luật BHXH 2024)
• Nghị định số 143/2018/NĐ-CP (trước đây) về BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài; một số quy định của Nghị định này vẫn được viện dẫn trong các trường hợp chuyển tiếp.
• Bộ luật Lao động năm 2019 — các quy định về lao động nước ngoài, giấy phép lao động, độ tuổi nghỉ hưu,… liên quan.
• Nghị định số 219/2025/NĐ-CP ngày 7/8/2025 quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam (liên quan giấy phép lao động)

- Nguyên tắc áp dụng:

• Chỉ bắt buộc tham gia khi người lao động có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hợp lệ, ký hợp đồng từ 12 tháng trở lên hoặc không xác định thời hạn.
• Không áp dụng với trường hợp di chuyển nội bộ doanh nghiệp hoặc người đã đủ tuổi nghỉ hưu.

- Ý nghĩa: Hệ thống văn bản này giúp doanh nghiệp nhận diện rõ nghĩa vụ, tránh rủi ro pháp lý, đồng thời bảo đảm cho lao động nước ngoài được thụ hưởng đầy đủ chế độ an sinh khi làm việc lâu dài tại Việt Nam.

II. Đối tượng lao động nước ngoài thuộc diện tham gia BHXH

Để đảm bảo thực hiện đúng quy định pháp luật và quản trị nguồn nhân lực hiệu quả, doanh nghiệp cần phân định rõ nhóm lao động nước ngoài nào phải tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Quy định này hiện được điều chỉnh bởi Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ luật Lao động và Nghị định 143/2018/NĐ-CP, cùng các thông tư hướng dẫn mới nhất.

1. Nhóm bắt buộc tham gia BHXH

Lao động nước ngoài sẽ phải tham gia BHXH tại Việt Nam nếu đồng thời thỏa mãn các điều kiện sau:

   • Có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp, còn hiệu lực.

   • Ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam.

Trong trường hợp này, họ sẽ được tham gia và đóng đầy đủ các quỹ thành phần theo lộ trình: quỹ ốm đau, thai sản; quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; quỹ hưu trí và tử tuất. Điều này không chỉ tạo sự bình đẳng trong quyền lợi – nghĩa vụ với lao động Việt Nam mà còn đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động nước ngoài.

2. Nhóm không thuộc diện tham gia BHXH

Một số trường hợp được loại trừ, gồm:

• Người di chuyển nội bộ doanh nghiệp theo cam kết quốc tế (giữ vai trò quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, lao động kỹ thuật được cử sang làm việc tạm thời).

• Người có thời hạn làm việc tại Việt Nam dưới 12 tháng, không đáp ứng điều kiện về hợp đồng dài hạn.

• Người đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật Việt Nam tại thời điểm bắt đầu hợp đồng lao động.

Kết luận: Việc xác định chính xác đối tượng tham gia BHXH giúp doanh nghiệp quản lý chi phí nhân sự minh bạch, tránh rủi ro xử phạt và đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động nước ngoài. Doanh nghiệp cần thường xuyên rà soát hồ sơ, hợp đồng, cũng như cập nhật kịp thời các văn bản pháp luật để áp dụng đúng quy định. Đây là yếu tố then chốt trong quản trị nhân sự quốc tế tại Việt Nam.

III. Quyền lợi của lao động nước ngoài khi tham gia Bảo hiểm xã hội

Khi tham gia Bảo hiểm xã hội tại Việt Nam, người lao động nước ngoài được thụ hưởng hệ thống an sinh với nguyên tắc đóng – hưởng minh bạch, đảm bảo quyền lợi tương đương người lao động trong nước và hạn chế rủi ro tài chính trước các sự kiện bảo hiểm.

   - Chế độ ngắn hạn: Người lao động nước ngoài được hưởng chế độ ốm đau và thai sản khi đáp ứng điều kiện về thời gian đóng. Quyền lợi bao gồm nghỉ hưởng trợ cấp theo ngày công, trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận con nuôi, và thanh toán chi phí y tế theo phạm vi luật định.

   - Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Khi xảy ra rủi ro trong quá trình làm việc, người lao động được giám định mức suy giảm khả năng lao động để hưởng trợ cấp một lần hoặc hằng tháng; đồng thời được chi trả chi phí y tế, phục hồi chức năng và hỗ trợ chuyển đổi nghề nếu cần.

   - Hưu trí và tử tuất: Đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng, người lao động được hưởng lương hưu hằng tháng, kèm thẻ bảo hiểm y tế sau nghỉ hưu; trường hợp không may qua đời, thân nhân đủ điều kiện được hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất theo quy định.

   - Nhận Bảo hiểm xã hội một lần khi về nước: Khi chấm dứt hợp đồng lao động tại Việt Nam và xác định xuất cảnh về nước, người lao động có thể làm thủ tục nhận một lần. Hồ sơ thường gồm tờ khai, quyết định chấm dứt hợp đồng, hộ chiếu và giấy tờ chứng minh việc xuất cảnh.

Việc tham gia Bảo hiểm xã hội giúp người lao động nước ngoài an tâm làm việc, bảo toàn thu nhập trước rủi ro và thúc đẩy công bằng an sinh giữa lao động trong và ngoài nước. Nếu có tình huống phát sinh đặc thù, nên tham vấn chuyên gia để tối ưu quyền lợi.

>>> Xem thêm:

• Chế Độ Tử Tuất Bảo Hiểm Xã Hội: Điều kiện, Hồ Sơ, Thủ Tục
• Chế Độ Hưu Trí Là Gì? Quy Định Mới Nhất Về Chế Độ Hưu Trí
• Tai Nạn Lao Động Là Gì? Chế Độ Tai Nạn Lao Động Mới Nhất
• Chế Độ Ốm Đau - Những Quy Định Và Cách Tính
• Chế Độ Thai Sản - Cập Nhật Những Quy Định Mới Nhất

IV. Các chế độ BHXH áp dụng cho lao động nước ngoài

Đối với người lao động nước ngoài có hợp đồng và giấy phép hợp pháp tại Việt Nam, BHXH bắt buộc là cơ chế bảo đảm an sinh, giúp giảm thiểu rủi ro thu nhập khi phát sinh biến cố.

Lưu ý: Giai đoạn từ 2018–2021 chỉ áp dụng 3 chế độ (ốm đau, thai sản, TNLĐ–BNN).

Tuy nhiên, Theo quy định mới nhất (Luật BHXH 2014, Nghị định 143/2018/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn), từ ngày 01/01/2022, lao động nước ngoài được áp dụng đầy đủ 05 chế độ sau:

Bảng: Các chế độ BHXH bắt buộc áp dụng cho lao động nước ngoài

⇒ Tóm lại: Lao động nước ngoài làm việc hợp pháp tại Việt Nam hiện được hưởng đầy đủ 5 chế độ BHXH tương tự lao động trong nước. Doanh nghiệp cần theo dõi sát thời gian áp dụng để đóng – hưởng đúng quy định, đồng thời bảo đảm quyền lợi an sinh lâu dài cho người lao động quốc tế.

V. Mức đóng BHXH đối với lao động nước ngoài

Để bảo đảm quyền lợi an sinh và tuân thủ đúng quy định pháp luật, doanh nghiệp và người lao động nước ngoài cần nắm rõ mức đóng BHXH bắt buộc hiện hành.

Theo Luật Bảo hiểm xã hội và các văn bản hướng dẫn mới nhất (áp dụng từ 01/7/2025), tỷ lệ đóng cụ thể như sau:

• Doanh nghiệp (20,5% quỹ lương):

- BHXH: 17,5% (gồm 14% hưu trí – tử tuất, 3% ốm đau – thai sản, 0,5% tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp).

- BHYT: 3%.

- Không áp dụng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động nước ngoài.

• Người lao động (9,5% quỹ lương):

- BHXH: 8% (hưu trí – tử tuất).

- BHYT: 1,5%.

• Tổng cộng: 30% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, trong đó doanh nghiệp 20,5% và người lao động 9,5%.

• Lưu ý quan trọng:

• Tiền lương làm căn cứ đóng không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở (hiện tại là 2.340.000 đồng/tháng). Tức trần đóng là 46.800.000 đồng/tháng.
• Doanh nghiệp đủ điều kiện có thể được áp dụng mức đóng 0,3% thay vì 0,5% vào quỹ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Bảng minh họa nhanh:

Kết luận: Doanh nghiệp và người lao động nước ngoài cần chủ động rà soát hợp đồng, mức lương và trần đóng để tính toán chính xác chi phí. Đây là căn cứ quan trọng giúp quản lý nhân sự hiệu quả, đồng thời bảo đảm đầy đủ quyền lợi an sinh theo luật định.

VI. Một số lưu ý thực tiễn cho doanh nghiệp và người lao động

Quản trị tuân thủ với lao động nước ngoài đòi hỏi doanh nghiệp thiết lập “quy trình kép”: xác định đúng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội và vận hành hồ sơ – dữ liệu chính xác, kịp thời.

- Xác định đối tượng: Rà soát giấy phép lao động/chứng chỉ hành nghề và hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên. Loại trừ trường hợp điều chuyển nội bộ trong doanh nghiệp theo pháp luật lao động hoặc người đã đến tuổi nghỉ hưu theo quy định. Ghi nhận “tháng bắt đầu” tham gia bảo hiểm xã hội trùng với hiệu lực hợp đồng và giấy phép.

- Rà soát hợp đồng – tiền lương: Cấu trúc lương phải tách bạch mức lương, phụ cấp, khoản bổ sung. Xác định đúng tiền lương làm căn cứ đóng (không thấp hơn mức tối thiểu cho vị trí tương ứng) và áp dụng trần theo quy định. Thu nhập trả bằng ngoại tệ cần quy đổi sang Đồng Việt Nam theo chuẩn mực pháp lý hiện hành.

- Hồ sơ và thời hạn: Hoàn thiện tờ khai người lao động, danh sách tham gia, quyết định tuyển dụng/điều chuyển; nộp đăng ký, điều chỉnh kịp thời khi thay đổi mức lương, chức danh, gia hạn giấy phép. Thiết lập lịch kiểm tra định kỳ để tránh phát sinh truy thu, phạt chậm.

- Phòng ngừa rủi ro phổ biến: Đóng sai đối tượng; xác định sai thời điểm tham gia; bỏ sót phụ cấp vào căn cứ đóng; chậm cập nhật khi giấy phép hết hạn; không lưu chứng từ hưởng chế độ (giấy ra viện, giấy khai sinh, biên bản tai nạn…). Nếu có hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội, xem xét “Giấy chứng nhận đang tham gia” để tránh đóng trùng.

- Quyền lợi người lao động: Được hướng dẫn quy trình hưởng ốm đau, thai sản, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất; chủ động lưu trữ hồ sơ gốc và kiểm tra quá trình đóng trên ứng dụng/portal cơ quan bảo hiểm.

Kết: Doanh nghiệp nên chỉ định một đầu mối tuân thủ, thiết lập checklist kiểm soát hàng quý và đào tạo bộ phận nhân sự để đảm bảo đón

Lao Động Nước Ngoài Làm Việc Tại Việt Nam Có Thuộc Diện BHXH? Đây không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn liên quan trực tiếp đến quyền lợi và trách nhiệm của cả người lao động lẫn doanh nghiệp. Việc hiểu rõ quy định giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro xử phạt, đồng thời đảm bảo quyền lợi lâu dài cho người lao động nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam.

Hy vọng bài viết mang lại cho bạn những thông tin hữu ích. Đừng quên theo dõi LÊ ÁNH HR để cập nhật thêm nhiều kiến thức giá trị trong chiến lược phát triển kỹ năng quản trị hành chính nhân sự!

>>> Xem thêm:

• Top 10+ Khóa Học Nhân Sự Online và Offline Tốt Nhất
• Khóa Học Hành Chính Nhân Sự Tại Hà Nội - Lê Ánh HR
• Khóa Học Quản Trị Nhân Sự Online & Offline
• Lộ Trình Học Nghiệp Vụ Bảo Hiểm Xã Hội Hiệu Quả Cho Người Mới
• Tại Sao Nên Chọn Khóa Học Hành Chính Nhân Sự Tại Lê Ánh HR?

------------------------- 

Nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực nhân sự, hãy tham gia các khóa học tại Lê Ánh HR. Các khóa học này không chỉ giúp bạn nâng cao kỹ năng mà còn liên tục cập nhật những kiến thức mới nhất. Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

LÊ ÁNH HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học thuộc lĩnh vực quản trị hành chính nhân sự từ cơ bản đến chuyên sâu, học viên có thể tham khảo thêm:

• Khóa Học Hành Chính Nhân Sự Chuyên Nghiệp (Online – Offline)
• Khóa Học Đào Tạo Thực Hành C&B (Cơ Bản)
• Khóa Học C&B Chuyên Sâu
• Khóa Học Bảo Hiểm Xã Hội Từ A-Z
• Khóa Học Thuế Thu Nhập Cá Nhân Chuyên Sâu
• Khóa Học Chuyên Viên Tuyển Dụng
• Khóa Học Xây Dựng Ứng Dụng KPI Và BSC
• Khóa Học Quản Trị Hành Chính Văn Phòng

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM