Quy Định Về Mức Lương Tối Đa, Tối Thiểu Để Tính Đóng BHXH

"Quy Định Về Mức Lương Tối Đa, Tối Thiểu Để Tính Đóng BHXH" là chủ đề được đông đảo người lao động và doanh nghiệp quan tâm, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi an sinh và chi phí quản lý nhân sự. Hiểu đúng về mức lương tối đa, tối thiểu làm căn cứ đóng BHXH không chỉ giúp tuân thủ quy định pháp luật mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động trong dài hạn.

Bài viết sau đây của LÊ ÁNH HR sẽ phân tích rõ ràng, cập nhật theo quy định mới nhất. Theo dõi và đọc chi tiết trong bài viết của LÊ ÁNH HR để tránh những sai sót đáng tiếc khi thực hiện nhé!

Nội Dung Bài Viết:

I. Cơ sở pháp lý quy định về mức lương đóng BHXH
II. Mức lương tối thiểu để tính đóng BHXH
III. Mức lương tối đa để tính đóng BHXH
IV. Nguyên tắc xác định tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội
V. Ý nghĩa của quy định mức lương tối đa – tối thiểu
VI. Một số lưu ý thực tế cho doanh nghiệp và người lao động

I. Cơ sở pháp lý quy định về mức lương đóng BHXH

Mức lương đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) là căn cứ quan trọng quyết định quyền lợi an sinh và chi phí lao động. Nắm chắc cơ sở pháp lý giúp doanh nghiệp vừa tuân thủ, vừa tối ưu quản trị nhân sự.

Cơ sở pháp lý chính:

• Luật Bảo hiểm xã hội quy định tiền lương đóng BHXH phải dựa trên mức ghi trong hợp đồng, bao gồm lương, phụ cấp và các khoản bổ sung cố định; loại trừ các phúc lợi không ổn định như thưởng, ăn ca, hỗ trợ đi lại.

• Bộ luật Lao động 2019 xác định nguyên tắc tiền lương, bảo đảm mức lương đóng BHXH không thấp hơn lương tối thiểu vùng. Mức sàn này được cập nhật hằng năm theo các nghị định của Chính phủ.

• Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH và Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH hướng dẫn chi tiết cách phân loại khoản lương, tránh việc tách lương hình thức để giảm mức đóng.

• Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định phương pháp đóng và điều chỉnh mức lương làm căn cứ tính chế độ.

• Giới hạn đóng: trần đóng BHXH bằng 20 lần mức lương cơ sở (mức này thay đổi theo chính sách tiền lương khu vực công).

Việc Nhà nước ban hành khung pháp lý về lương đóng BHXH vừa bảo vệ quyền lợi người lao động, vừa tạo chuẩn mực minh bạch cho doanh nghiệp trong hoạch định chi phí và quản trị rủi ro pháp lý.

Doanh nghiệp cần thường xuyên rà soát hợp đồng, cập nhật kịp thời mức tối thiểu và trần đóng, để bảo đảm tuân thủ và duy trì hệ thống lương minh bạch, hiệu quả.

>>> Xem thêm:

Quy Định Về Mức Lương Tối Đa, Tối Thiểu Để Tính Đóng BHXH

II. Mức lương tối thiểu để tính đóng BHXH

Mức lương tối thiểu để tính đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những căn cứ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi lâu dài của người lao động và trách nhiệm tài chính của doanh nghiệp.

Hiểu rõ và áp dụng đúng quy định về mức lương tối thiểu giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, đồng thời đảm bảo người lao động được bảo vệ tốt nhất khi tham gia BHXH.

1. Khái niệm mức lương tối thiểu vùng và nguyên tắc áp dụng

Mức lương tối thiểu vùng là mức sàn do Chính phủ quy định, áp dụng cho từng địa bàn và được điều chỉnh theo từng giai đoạn. Đây là mức thấp nhất mà doanh nghiệp được phép trả cho người lao động làm việc đủ thời giờ và hoàn thành công việc. Khi ký hợp đồng lao động, mức lương thỏa thuận để làm căn cứ đóng BHXH không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng đang có hiệu lực.

⇒ Ví dụ: Vùng I (bao gồm một số quận thuộc Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh) hiện áp dụng mức lương tối thiểu vùng là 4.960.000 đồng/tháng theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP. Như vậy, bất kỳ hợp đồng lao động nào ký tại khu vực này đều phải đảm bảo mức lương tối thiểu dùng để đóng BHXH không thấp hơn con số nêu trên.

2. Nguyên tắc xác định mức lương đóng BHXH tối thiểu

✅ Công việc giản đơn: Mức lương phải bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng.

✅ Công việc đòi hỏi kỹ năng hoặc đào tạo nghề: Doanh nghiệp nên xây dựng thang bảng lương cao hơn mức tối thiểu vùng để phản ánh giá trị lao động. Lưu ý: quy định cộng thêm 7% cho lao động qua đào tạo đã bị bãi bỏ, hiện nay doanh nghiệp được tự chủ nhưng vẫn phải đảm bảo hợp lý.

✅ Công việc nặng nhọc, độc hại: Thường phải cộng thêm phụ cấp hoặc nâng bậc lương để phù hợp điều kiện làm việc. Nếu các khoản phụ cấp này ổn định, chúng sẽ được cộng vào căn cứ đóng BHXH.

3. Ví dụ minh họa thực tế

Một doanh nghiệp tại Quận Cầu Giấy – Hà Nội (thuộc Vùng I) ký hợp đồng với người lao động mức lương cơ bản 5.200.000 đồng/tháng và phụ cấp trách nhiệm cố định 500.000 đồng/tháng.

Khi tính đóng BHXH, tổng mức lương làm căn cứ là 5.700.000 đồng/tháng. Con số này cao hơn mức tối thiểu vùng 4.960.000 đồng, nên đáp ứng quy định pháp luật và đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

4. Ý nghĩa và lưu ý cho doanh nghiệp

Việc tuân thủ mức lương tối thiểu để tính đóng BHXH không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị xử phạt hay truy thu, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội, tạo niềm tin cho người lao động.

Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật các Nghị định mới của Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng để điều chỉnh kịp thời.

Ngoài ra, nên xây dựng hệ thống thang bảng lương minh bạch, phản ánh đúng đặc thù công việc và điều kiện lao động để vừa tuân thủ pháp luật, vừa giữ chân nhân sự chất lượng.

III. Mức lương tối đa để tính đóng BHXH

Ngoài mức lương tối thiểu bắt buộc, pháp luật lao động còn quy định rõ ngưỡng trần tiền lương để tính đóng bảo hiểm xã hội (BHXH). Đây là cơ sở quan trọng nhằm bảo đảm sự cân đối giữa nghĩa vụ đóng góp và quyền lợi hưởng, đồng thời tạo sự minh bạch trong hoạch định chi phí nhân sự cho doanh nghiệp.

1. Quy định pháp lý

Theo Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn, mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở.

Nghĩa là, dù doanh nghiệp chi trả cho người lao động thu nhập rất cao, thì phần tính đóng BHXH chỉ được ghi nhận tối đa bằng 20 lần lương cơ sở tại thời điểm đóng.

2. Mức lương cơ sở mới nhất và cách tính

Từ 01/7/2024, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng (Nghị định 73/2024/NĐ-CP).

Do đó, mức lương tối đa để tính đóng BHXH hiện nay là:

20 × 2.340.000 = 46.800.000 đồng/tháng

Nếu Nhà nước điều chỉnh lương cơ sở trong các năm tiếp theo, ngưỡng này sẽ tự động cập nhật tương ứng.

3. Ý nghĩa quản trị và chính sách

Việc khống chế trần tiền lương có nhiều ý nghĩa:

• Ngăn chặn nghĩa vụ đóng quá lớn đối với người lao động thu nhập cao, từ đó tránh gây áp lực tài chính không cần thiết

• Đảm bảo công bằng và cân đối Quỹ BHXH, tránh tập trung đóng góp quá mức từ một nhóm nhỏ người lao động.

• Tạo sự ổn định và dự báo chi phí nhân sự, giúp doanh nghiệp dễ dàng hoạch định ngân sách lương và phúc lợi dài hạn.

4. Ví dụ minh họa

Một người lao động có tổng thu nhập làm căn cứ tính BHXH là 120.000.000 đồng/tháng.

Khi tính đóng BHXH, doanh nghiệp chỉ được xác định mức tối đa là 46.800.000 đồng/tháng. Phần thu nhập vượt trên 46,8 triệu đồng không được tính vào quỹ BHXH.

Doanh nghiệp và người lao động cần theo dõi thường xuyên mức lương cơ sở để kịp thời điều chỉnh ngưỡng trần đóng BHXH. Việc nắm chắc quy định này không chỉ giúp tối ưu chi phí và quản trị quỹ lương mà còn đảm bảo tuân thủ pháp luật, tránh phát sinh tranh chấp hay sai phạm trong quá trình quyết toán bảo hiểm.

IV. Nguyên tắc xác định tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội

Trong quản trị nhân sự, một trong những vấn đề thường xuyên khiến doanh nghiệp băn khoăn là xác định đúng tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội. Việc hiểu và áp dụng chính xác nguyên tắc này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn đảm bảo quyền lợi lâu dài cho người lao động, hạn chế rủi ro bị truy thu khi cơ quan bảo hiểm kiểm tra.

1. Các khoản được tính vào tiền lương đóng bảo hiểm xã hội

Theo quy định hiện hành, căn cứ đóng bảo hiểm xã hội được hình thành từ 3 nhóm chính:

✔️ Mức lương theo công việc hoặc chức danh: Đây là phần tiền lương cơ bản, ghi rõ trong hợp đồng lao động và phù hợp với thang bảng lương do doanh nghiệp xây dựng.

✔️ Phụ cấp lương: Gồm các khoản bù đắp cho điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, mức độ thu hút lao động… Ví dụ: phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp độc hại, phụ cấp khu vực.

✔️ Các khoản bổ sung khác: Chỉ được tính nếu xác định được mức tiền cụ thể, chi trả thường xuyên, ổn định hàng tháng, và phải được ghi nhận trong hợp đồng lao động.

2. Các khoản không tính vào căn cứ đóng bảo hiểm xã hội

Những khoản mang tính phúc lợi hoặc hỗ trợ, không có bản chất là tiền lương, sẽ được loại trừ, bao gồm:

• Tiền thưởng: theo quy định của Bộ luật Lao động.

• Khoản hỗ trợ ăn trưa, ăn giữa ca, hỗ trợ đi lại, điện thoại, xăng xe, trang phục.

• Trợ cấp, hỗ trợ đặc thù: hiếu hỷ, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, sinh nhật… kể cả khi chi trả thường xuyên.

Khoản TÍNH đóng	Khoản KHÔNG TÍNH đóng
Mức lương theo công việc/chức danh ghi trong hợp đồng lao động	Thưởng theo quy định của Bộ luật Lao động
Phụ cấp lương bù đắp điều kiện làm việc, tính chất công việc…	Tiền ăn giữa ca/ăn trưa
Khoản bổ sung khác xác định được mức tiền, chi trả thường xuyên và ghi rõ	Hỗ trợ đi lại, xăng xe, điện thoại, trang phục; hiếu hỷ, ốm đau… (tính chất phúc lợi)

3. Ý nghĩa và khuyến nghị cho doanh nghiệp

Ý nghĩa: Nguyên tắc xác định tiền lương đóng bảo hiểm xã hội tạo sự minh bạch, cân bằng giữa nghĩa vụ đóng góp và quyền lợi thụ hưởng. Doanh nghiệp vừa đảm bảo tuân thủ, vừa tránh gánh nặng chi phí vượt quá thực chất thu nhập của người lao động.

Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần rà soát định kỳ hợp đồng lao động, quy chế lương thưởng, bảng lương và chứng từ chi trả để đảm bảo tính thống nhất. Việc mô tả rõ ràng bản chất từng khoản mục là chìa khóa để tránh tranh chấp và bị xử phạt khi thanh tra.

KẾT LUẬN: Xác định đúng căn cứ tiền lương đóng bảo hiểm xã hội không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là giải pháp quản trị nhân sự bền vững. Doanh nghiệp có thể tham khảo bảng phân loại trên như một công cụ thực hành nhanh, đồng thời liên tục cập nhật quy định mới để bảo đảm lợi ích hài hòa giữa người sử dụng lao động và người lao động.

V. Ý nghĩa của quy định mức lương tối đa – tối thiểu

Quy định mức lương tối đa – tối thiểu trong đóng bảo hiểm xã hội không chỉ là con số kỹ thuật, mà là công cụ cân bằng quyền lợi – nghĩa vụ giữa người lao động, doanh nghiệp và quỹ an sinh. Ý nghĩa của nó được thể hiện ở các khía cạnh sau:

✅ Bảo vệ quyền lợi an sinh cho người lao động: Đặt ra “mức sàn” để hạn chế tình trạng ghi lương quá thấp, đảm bảo quyền lợi về ốm đau, thai sản, hưu trí được tính đúng và đủ.

✅ Ngăn chặn gian lận và trốn đóng: Giúp cơ quan quản lý dễ kiểm soát, tránh việc doanh nghiệp khai thấp để giảm chi phí, từ đó tăng tính minh bạch và hạn chế tranh chấp.

✅ Đảm bảo trợ cấp và lương hưu tương xứng: Người lao động có mức đóng phù hợp sẽ được hưởng quyền lợi lâu dài cân đối với thu nhập thực tế. Mức trần đồng thời ngăn việc đóng vượt khả năng, giữ cân bằng quỹ.

✅ Hỗ trợ doanh nghiệp quản lý chi phí hợp pháp: Doanh nghiệp có khung tham chiếu rõ ràng để xây dựng thang bảng lương, dự toán chi phí lao động và tuân thủ pháp luật, tạo hình ảnh tuyển dụng uy tín.

Tóm lại, mức lương tối đa – tối thiểu là “lan can pháp lý” quan trọng, vừa bảo đảm quyền lợi người lao động, vừa hỗ trợ doanh nghiệp quản lý bền vững. Trong tương lai, quy định có thể được điều chỉnh linh hoạt theo ngành nghề, vùng miền để phản ánh sát thực tế hơn.

>>> Xem thêm:

VI. Một số lưu ý thực tế cho doanh nghiệp và người lao động

Dưới góc nhìn triển khai tại doanh nghiệp, quy định về mức lương tối đa, tối thiểu để tính đóng Bảo hiểm xã hội chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được vận hành đúng quy trình, minh bạch và đồng bộ giữa hợp đồng lao động, bảng lương và hồ sơ bảo hiểm.

♻ Cập nhật kịp thời thay đổi pháp lý

Khi Nhà nước điều chỉnh lương cơ sở hoặc lương tối thiểu vùng, doanh nghiệp cần rà soát thang bảng lương, phụ cấp, điều kiện lao động; ban hành phụ lục hợp đồng lao động tương ứng; cập nhật phần mềm trả lương và cổng dịch vụ công của cơ quan Bảo hiểm xã hội để bảo đảm mức đóng không thấp hơn sàn và không vượt trần.

♻ Ghi nhận đúng trong hợp đồng lao động

Hợp đồng phải thể hiện cấu phần tiền lương làm căn cứ đóng gồm: mức lương theo chức danh/vị trí, phụ cấp và các khoản bổ sung khác có tính thường xuyên. Mỗi khoản cần nêu rõ mục đích chi trả, tiêu chí hưởng, tần suất, thời điểm điều chỉnh để tránh tranh chấp và tránh “đổi tên” khoản chi nhằm né đóng Bảo hiểm xã hội.

♻ Tăng/giảm lương: thủ tục với cơ quan Bảo hiểm xã hội

Doanh nghiệp lập quyết định/biên bản điều chỉnh, ký phụ lục hợp đồng lao động, cập nhật danh sách đóng trên hệ thống điện tử đúng thời hạn, đồng thời xử lý truy thu hoặc điều chỉnh giảm nếu áp dụng hồi tố. Bảo đảm đồng bộ dữ liệu với thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm thất nghiệp và hồ sơ chốt sổ khi người lao động nghỉ việc.

♻ Lỗi thường gặp và cách khắc phục

– Khai thấp hơn lương tối thiểu vùng hoặc thiếu yếu tố bù khi làm việc nặng nhọc, độc hại → Rà soát mô tả công việc, bổ sung hệ số điều kiện lao động.

– Bỏ sót phụ cấp, khoản bổ sung có tính thường xuyên khỏi căn cứ đóng → Lập “ma trận khoản tính – khoản không tính” và chuẩn hóa chính sách.

– Không thống nhất giữa hợp đồng, quy chế lương, bảng lương, sao kê → Thiết lập kiểm soát đối chiếu hàng tháng.

– Chậm báo tăng/giảm → Cài lịch nhắc, phân quyền trách nhiệm, kiểm tra định kỳ.

– Lưu trữ chứng từ rời rạc → Số hóa hồ sơ, lưu vết phê duyệt đầy đủ.

KẾT LUẬN: Doanh nghiệp nên xây dựng bộ quy chế lương minh bạch, ma trận phân loại khoản chi và checklist thay đổi lương; người lao động cần chủ động đối chiếu bảng lương, sổ bảo hiểm và phản hồi kịp thời. Nếu có ý kiến khác, có thể bổ sung để hoàn thiện quy trình phù hợp thực tế từng đơn vị.

Quy Định Về Mức Lương Tối Đa, Tối Thiểu Để Tính Đóng BHXH không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng để doanh nghiệp và người lao động thực hiện đúng nghĩa vụ, mà còn giúp cân bằng lợi ích giữa các bên, đảm bảo an sinh xã hội bền vững. Việc nắm rõ quy định này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong ký kết hợp đồng lao động, hoạch định tài chính cá nhân cũng như phòng tránh rủi ro pháp lý.

Hy vọng bài viết mang lại thông tin hữu ích cho bạn. Hãy theo dõi LÊ ÁNH HR để cập nhật thêm nhiều kiến thức thực tiễn trong chiến lược phát triển kỹ năng quản trị hành chính nhân sự!

>>> Xem thêm:

-------------------------

Nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực nhân sự, hãy tham gia các khóa học tại Lê Ánh HR. Các khóa học này không chỉ giúp bạn nâng cao kỹ năng mà còn liên tục cập nhật những kiến thức mới nhất. Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

LÊ ÁNH HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học thuộc lĩnh vực quản trị hành chính nhân sự từ cơ bản đến chuyên sâu, học viên có thể tham khảo thêm:

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM

0.0

(0 lượt đánh giá) Viết đánh giá