Rút BHXH 1 Lần Điều Kiện Thủ Tục và Quy Định Mới Nhất

Rút BHXH 1 lần là quyền lợi quan trọng mà nhiều người lao động quan tâm khi nghỉ việc, mất việc làm hoặc không tiếp tục tham gia hệ thống bảo hiểm xã hội.

Tuy nhiên, để được nhận khoản tiền này, người lao động cần nắm rõ các điều kiện áp dụng, quy trình thủ tục cũng như những quy định mới nhất theo luật BHXH sửa đổi. Bài viết dưới đây Lê Ánh HR sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, giúp bạn hiểu rõ quyền lợi, tránh sai sót và đảm bảo nhận được số tiền hợp pháp, nhanh chóng.

1. Cân nhắc lợi ích và rủi ro: Có nên rút BHXH 1 lần?

Trước khi tìm hiểu thủ tục, vấn đề đầu tiên cần làm rõ là: “Liệu có nên rút BHXH 1 lần hay không?” Đây là sự đánh đổi giữa lợi ích tài chính ngắn hạn và sự an toàn lâu dài.

Lợi ích trước mắt khi rút BHXH 1 lần

Không thể phủ nhận, việc nhận ngay một khoản tiền lớn mang lại những lợi ích thiết thực, đặc biệt trong bối cảnh người lao động đang gặp khó khăn về kinh tế:

Vốn trang trải cuộc sống: Trong trường hợp mất việc và chưa tìm được công việc mới, khoản tiền BHXH 1 lần có thể giúp bạn và gia đình duy trì sinh hoạt trong một thời gian nhất định.

Cơ hội kinh doanh, đầu tư: Một số người sử dụng khoản tiền này làm vốn khởi nghiệp, mở cửa hàng nhỏ hoặc đầu tư vào một lĩnh vực nào đó với kỳ vọng tạo thêm nguồn thu nhập ổn định và bền vững hơn.

Giải quyết nhu cầu cấp bách: Khoản tiền này có thể được dùng để thanh toán nợ, chi trả viện phí, sửa chữa nhà cửa hoặc lo cho việc học hành của con cái.

Những thiệt thòi và rủi ro trong tương lai

Dù lợi ích trước mắt khá rõ ràng, song những mất mát về lâu dài là rất lớn và có thể khiến bạn hối tiếc:

Mất cơ hội hưởng lương hưu: Đây là quyền lợi quan trọng nhất mà bạn phải từ bỏ. Lương hưu là nguồn thu nhập ổn định, đều đặn hằng tháng khi bạn không còn khả năng lao động. Nếu mất đi, bạn sẽ phải đối mặt với một tuổi già nhiều bất ổn, dễ rơi vào tình trạng phụ thuộc vào con cái hoặc các nguồn thu không bền vững.

Số tiền nhận được ít hơn tổng đã đóng: Nhiều người nghĩ rằng khi rút sẽ nhận lại toàn bộ số tiền đã đóng, nhưng thực tế không phải vậy. Người lao động hằng tháng chỉ đóng 8% tiền lương vào quỹ hưu trí và tử tuất, còn doanh nghiệp đóng thêm 14% vào quỹ này (trong tổng mức 21,5% mà doanh nghiệp phải đóng cho các quỹ BHXH). Khi rút BHXH 1 lần, bạn chỉ được hưởng trên phần 8% đã đóng cùng một khoản hỗ trợ nhỏ, còn gần như toàn bộ phần doanh nghiệp đã đóng sẽ không được tính. Nói cách khác, bạn đang từ bỏ một khoản tiền lớn mà doanh nghiệp đã đóng thay cho mình.

Không còn quyền lợi BHYT miễn phí: Người đang hưởng lương hưu sẽ được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí, mức hưởng chi trả lên tới 95% chi phí khám chữa bệnh. Đây là quyền lợi vô cùng quan trọng khi tuổi già thường đi kèm nhiều vấn đề sức khỏe. Nếu rút BHXH 1 lần, bạn sẽ mất đi tấm “thẻ an toàn” này.

Mất chế độ tử tuất: Khi người lao động đang đóng BHXH hoặc đang hưởng lương hưu mà qua đời, thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (tương đương 10 lần lương cơ sở) và trợ cấp tuất hằng tháng (nếu đủ điều kiện). Nếu đã rút BHXH 1 lần, quyền lợi này sẽ không còn.

>>>>> Xem nhiều: Khóa học hành chính nhân sự ở Hà Nội

2. Điều kiện rút BHXH 1 lần năm 2025 (cập nhật mới nhất)

Không phải ai cũng đủ điều kiện để rút BHXH 1 lần. Luật quy định cụ thể những trường hợp được phép như sau:

Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH

• Lao động nam: từ đủ 61 tuổi 3 tháng.
• Lao động nữ: từ đủ 56 tuổi 8 tháng (tính đến năm 2025).
• Thời gian đóng BHXH dưới 20 năm và không có nguyện vọng tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Sau 01 năm nghỉ việc không tham gia BHXH (trường hợp phổ biến nhất)

• Người lao động đã chấm dứt hợp đồng, nghỉ việc, và sau 12 tháng không tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc cũng như không tham gia BHXH tự nguyện.

Lưu ý: Thời điểm 12 tháng được tính từ ngày chấm dứt đóng BHXH ghi trong sổ BHXH, không phải ngày nghỉ việc thực tế.

Ra nước ngoài để định cư

• Người lao động phải có giấy tờ chứng minh việc định cư hợp pháp, ví dụ như thị thực định cư, thẻ thường trú, giấy xác nhận thôi quốc tịch Việt Nam…

Người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng

• Bao gồm: ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và các bệnh khác theo danh mục của Bộ Y tế.
• Hồ sơ bắt buộc: trích sao hồ sơ bệnh án từ bệnh viện cấp huyện trở lên.

Các trường hợp đặc thù trong lực lượng vũ trang

Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân… khi phục viên, xuất ngũ hoặc thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

3. Hướng dẫn thủ tục rút BHXH 1 lần từ A-Z

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Một bộ hồ sơ đầy đủ và chính xác là yếu tố then chốt quyết định thời gian giải quyết nhanh hay chậm. Người lao động cần chuẩn bị:

• Sổ BHXH (bản chính) – giấy tờ quan trọng ghi nhận toàn bộ quá trình đóng BHXH.
• Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (Mẫu số 14-HSB). Có thể tải trên website BHXH Việt Nam hoặc nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH.
• Căn cước công dân hoặc hộ chiếu (bản chính).
• Giấy tờ bổ sung (nếu có):

Trường hợp ra nước ngoài định cư: Giấy xác nhận thôi quốc tịch hoặc bản dịch công chứng của giấy tờ chứng minh định cư.

Trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo: Trích sao hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng bệnh.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Người lao động có thể lựa chọn một trong hai cách:

• Nộp trực tiếp tại bất kỳ cơ quan BHXH cấp quận/huyện nào trên toàn quốc (không bắt buộc nơi cư trú).
• Nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc ứng dụng VssID – BHXH số.

Bước 3: Cơ quan BHXH giải quyết hồ sơ

Theo quy định, trong tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và chi trả tiền cho người lao động.

Bước 4: Nhận tiền và quyết định hưởng BHXH 1 lần

Người lao động có thể nhận tiền qua các hình thức:

• Qua tài khoản ngân hàng cá nhân (được khuyến khích vì nhanh, an toàn, tiện lợi).
• Nhận tiền mặt trực tiếp tại cơ quan BHXH.
• Nhận qua dịch vụ bưu chính công ích.

Xem thêm: 

• Đối Tượng Bắt Buộc Phải Tham Gia BHXH Theo Luật BHXH 2025?
• Cách Tính Mức Đóng BHXH Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể
• Doanh Nghiệp Cần Lưu Ý Gì Khi Xây Dựng Bảng Lương Và Phụ Cấp
• Phân Tích Dữ Liệu Nhân Sự Là Gì? Lợi Ích Cho Doanh Nghiệp
• Nên Quản Lý Nhân Sự Trên Excel Hay Phần Mềm? So Sánh Và Gợi Ý

4. Cách tính tiền BHXH 1 lần

Công thức tính

Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH từ năm 2014 trở đi)

Trong đó:

• Mbqtl: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ quá trình.
• Mỗi năm đóng BHXH trước 2014 = 1,5 tháng lương bình quân.
• Mỗi năm đóng BHXH từ 2014 trở đi = 2 tháng lương bình quân.
• Tháng lẻ: 1–6 tháng tính là 0,5 năm; 7–11 tháng tính là 1 năm.

Ví dụ:

Chị An có quá trình đóng BHXH như sau:

Thời gian: 10 năm (từ tháng 9/2015 đến tháng 8/2025).

Toàn bộ thời gian đóng sau năm 2014.

Mức bình quân tiền lương tháng (Mbqtl): 8.000.000 VNĐ.

Áp dụng công thức: Mức hưởng = 2 x 8.000.000 x 10 = 160.000.000 VNĐ.

Lưu ý: Đây chỉ là ví dụ minh họa. Số tiền thực tế phụ thuộc vào mức lương và quá trình đóng của từng người.

5. Những thay đổi quan trọng theo Luật BHXH số 41/2024/QH15 (hiệu lực từ 01/07/2025)

Luật BHXH 2024 đã được Quốc hội thông qua, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, mang đến những thay đổi cơ bản đối với quy định hưởng BHXH 1 lần. Điểm mới quan trọng nhất là việc phân chia người lao động thành hai nhóm:

Nhóm 1: Người đã tham gia BHXH trước ngày 01/07/2025

Chính sách cơ bản được giữ nguyên, bảo đảm quyền lợi cho người đã tham gia.

Theo Điểm a, Khoản 2, Điều 77 Luật BHXH số 41/2024/QH15, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 01/07/2025 được hưởng BHXH 1 lần nếu sau 12 tháng nghỉ việc chưa tham gia lại và chưa đủ 20 năm đóng.

Ví dụ: Anh Hùng tham gia BHXH từ năm 2020, làm việc đến tháng 9/2025 thì nghỉ. Đến tháng 10/2026 (sau 12 tháng), anh chưa tham gia lại và chưa đủ 20 năm đóng → đủ điều kiện rút toàn bộ BHXH một lần.

Nhóm 2: Người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/07/2025

Luật mới không cho phép nhóm này rút BHXH 1 lần chỉ vì nghỉ việc sau 12 tháng.

Khoản tiền đã đóng được bảo lưu cho đến tuổi nghỉ hưu, chỉ được rút trong các trường hợp đặc biệt (ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo...).

Ví dụ: Chị Mai bắt đầu tham gia BHXH lần đầu từ tháng 8/2025. Chị nghỉ việc tháng 12/2028, đến tháng 1/2030 muốn rút BHXH một lần để có vốn kinh doanh. Vì tham gia sau 01/07/2025, yêu cầu của chị không được chấp thuận. Toàn bộ thời gian đóng được bảo lưu.

Lời khuyên của chuyên gia: Nên làm gì trước những thay đổi này?

Cân nhắc kỹ lưỡng: Chính sách mới khẳng định tầm quan trọng của việc bảo lưu thời gian đóng BHXH. Người lao động chỉ nên rút trong trường hợp thực sự cần thiết.

Hiểu rõ quyền lợi của mình: Nếu thuộc Nhóm 1, bạn vẫn có quyền rút. Tuy nhiên, hãy cân nhắc kỹ trước khi quyết định.

Không chạy theo tin đồn: Chỉ tìm hiểu thông tin từ nguồn chính thống như Cổng Thông tin điện tử Chính phủ hoặc BHXH Việt Nam.