Tranh Chấp Lao Động - Phân Loại Và Thủ Tục Giải Quyết

Những năm gần đây, tranh chấp trong lĩnh vực lao động, đặc biệt là tranh chấp về tiền lương, thu nhập, hợp đồng lao động thường xuyên xảy ra tại nước ta.

Vậy tranh chấp lao động là gì và có các loại tranh chấp lao động nào? Thủ tục giải quyết tranh chấp ra sao? Hãy cùng Lê Ánh HR tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Khái niệm giải quyết tranh chấp lao động

Theo nghĩa hẹp, giải quyết tranh chấp lao động là việc tổ chức, cá nhân, cơ quan nhà nước có liên quan tiến hành các thủ tục pháp lý để giải quyết tranh chấp giữa các cá nhân, nhóm người lao động về tranh chấp lao động.

Thực hiện quyền, nghĩa vụ và lợi ích của các bên trong quan hệ lao động, khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, giải quyết khiếu kiện, tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động. Duy trì và củng cố nguồn nhân lực, quan hệ lao động - quản lý, đảm bảo ổn định sản xuất.

Giải quyết tranh chấp lao động theo nghĩa rộng hơn bao gồm các biện pháp nhằm loại bỏ những bất ổn trong quan hệ lao động nhằm mục đích tạo điều kiện cho các bên tiếp tục thực hiện mối quan hệ lao động hài hòa. Thỏa thuận này có thể do các bên tự thương lượng hoặc có sự tham gia của trung gian hòa giải, người quyết định nội dung tranh chấp.

2. Các loại tranh chấp lao động

Có mấy loại tranh chấp lao động?

• Tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động
• Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động và người sử dụng lao động. Giữa người lao động và công ty, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Giữa Người lao động thuê lại và Người sử dụng lao động thuê lại
• Tranh chấp lao động tập thể với người sử dụng lao động
• Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc lợi ích giữa một hoặc nhiều đại diện của người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hoặc nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

So sánh các phương thức giải quyết tranh chấp lao động

Đàm phán:

• Mô tả: Hai bên tranh chấp cố gắng đạt được một thỏa thuận thông qua việc đàm phán trực tiếp hoặc thông qua các cuộc họp giữa nhân viên và nhà tuyển dụng.
• Ưu điểm: Đàm phán cho phép các bên thỏa thuận giữ được quyền kiểm soát quá trình giải quyết tranh chấp.
• Nhược điểm: Đàm phán có thể mất nhiều thời gian và không nhận được sự đồng ý từ cả hai bên.

Trọng tài:

• Mô tả: Tranh chấp được đưa ra trước một bên thứ ba trung lập, được gọi là trọng tài. Trọng tài lắng nghe các bằng chứng và quan điểm của cả hai bên, sau đó đưa ra một quyết định có tính ràng buộc.
• Ưu điểm: Trọng tài đưa ra quyết định khách quan và không thiên vị bất kì bên nào . Quyết định của trọng tài có thể giúp giải quyết tranh chấp nhanh chóng.
• Nhược điểm: Quyết định của trọng tài là cuối cùng và không thể xem xét lại và nó tốn kém hơn phương pháp đàm phán.

Trung tâm giải quyết tranh chấp:

Mô tả: Trung tâm giải quyết tranh chấp lao động được thành lập để xem xét và giải quyết các vụ tranh chấp lao động. Trung tâm có các chuyên gia và quy trình giải quyết tranh chấp cụ thể.

Trung tâm giải quyết tranh chấp cung cấp một môi trường chuyên nghiệp và đáng tin cậy để giải quyết tranh chấp. Các chuyên gia có thể đưa ra quyết định dựa trên quy định pháp luật.

Xem thêm: 

• Hợp Đồng Lao Động Là Gì? Các Loại Hợp Đồng Lao Động
• Hợp Đồng Lao Động Thời Vụ - Những Kiến Thức Cần Biết
• Hợp Đồng Thử Việc - Những Vấn Đề Người Lao Động Cần Quan Tâm

3. Phân biệt tranh chấp lao động cá nhân và tập thể

4. Nguyên nhân gây ra tranh chấp lao động

Về nguyên nhân kinh tế: Tranh chấp lao động còn bộc lộ những nguy cơ tiềm ẩn về pháp lý và xung đột lợi ích liên quan đến vật chất. Việc trao đổi sức lao động và thu nhập để đáp ứng nhu cầu cuộc sống thuộc về người lao động, còn người sử dụng lao động cần lao động để thực hiện các quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc giải quyết các vấn đề về lao động. nơi làm việc.

Người sử dụng lao động được tự do tìm mọi cách để khai thác lực lượng lao động của nhân viên vì lợi ích cá nhân. Điều này dẫn đến vượt quá giới hạn công việc và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích của người lao động, lợi ích hợp pháp của người lao động.

Khi hòa giải bao giờ cũng xảy ra mâu thuẫn do khác biệt về quan điểm và cách thức trao đổi. Xung đột cũng rất phổ biến, nhưng chiếm tỷ lệ gần như lớn nhất trong tất cả các tranh chấp lao động.

Về nguyên nhân xã hội: Một trong những nguyên nhân dẫn đến tranh chấp lao động là sự khác biệt về địa vị, cách ứng xử,… của các bên trong quan hệ lao động. Cũng có thể do trình độ văn hóa của người lao động còn rất hạn chế, thậm chí chưa biết đến quyền lợi của mình.

Người sử dụng lao động và người lao động có những điều kiện và mục đích khác nhau nên tranh chấp lao động là điều khó tránh khỏi.

5. Giải quyết tranh chấp lao động

Cách thức giải quyết tranh chấp lao động

• Giải quyết tranh chấp lao động nhờ Hòa giải viên lao động.
• Giải quyết tranh chấp lao động nhờ Hội đồng trọng tài lao động.
• Giải quyết tranh chấp lao động qua Tòa án nhân dân.

Thời hiệu khởi kiện tranh chấp lao động

Thời hạn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân:

• Yêu cầu hòa giải: 6 tháng kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của bên tranh chấp.
• Yêu cầu trọng tài: 9 tháng kể từ ngày phát hiện hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của bên tranh chấp.
• Yêu cầu khởi kiện tại tòa án: 1 năm kể từ ngày phát hiện hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của bên tranh chấp.
• Trong trường hợp có chứng minh về sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định pháp luật, thời gian này có thể không được tính.

Thời hạn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể:

• Yêu cầu chỉ định hòa giải: 6 tháng kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm quyền theo luật định của bên tranh chấp.
• Yêu cầu Ban trọng tài: 9 tháng kể từ ngày bên tranh chấp nhận rằng đã có hành vi phạm quyền theo luật định của mình.
• Yêu cầu khởi kiện tại tòa án: 1 năm kể từ ngày phát hiện hành vi bị cho là vi phạm quyền theo luật định của bên tranh chấp.

Các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể:

• Trọng tài lao động.
• Hội đồng trọng tài lao động.
• Tòa án nhân dân.

Tranh chấp lao động tập thể về quyền phải thông qua quy trình hòa giải trọng tài lao động trước khi chuyển đến hội đồng trọng tài lao động hoặc tòa án giải quyết.

Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích phải được giải quyết qua quy trình hòa giải trọng tài lao động trước khi hội đồng trọng tài lao động xem xét giải quyết hoặc tiếp tục quy trình đình công.

Quy trình xử lý tranh chấp lao động

Quy trình xử lý tranh chấp lao động cá nhân

Trọng tài lao động cơ sở và Trọng tài lao động địa phương thực hiện trọng tài trong vòng 7 ngày sau khi nhận được yêu cầu.

• Các bên tranh chấp hoặc đại diện được ủy quyền của bên tranh chấp tham dự phiên họp trọng tài.
• Hội đồng trọng tài lao động cơ sở đưa ra đề xuất phương án trọng tài để các bên xem xét.
• Nếu thỏa thuận được chấp nhận, sẽ được lập biên bản hòa giải. Cả hai bên có trách nhiệm tuân thủ các thỏa thuận được quy định trong Nghị định thư.
• Nếu không đạt được thỏa thuận, sẽ lập biên bản thỏa thuận không thành. Các bên tranh chấp có quyền yêu cầu tòa án nhân dân hòa giải.

Các bên tranh chấp cũng có quyền trực tiếp khởi kiện tại tòa án nhân dân trong các trường hợp sau:

• Tranh chấp về kỷ luật lao động như sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng lao động một phía.
• Tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động, và các vấn đề tương tự.
• Tranh chấp giữa người giúp việc gia đình và người thuê giúp việc.
• Tranh chấp giữa người sử dụng lao động và cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc giữa người lao động đã nghỉ việc theo quy định với người sử dụng lao động hoặc cơ quan Bảo hiểm xã hội.

Trong những trường hợp này, không cần đưa ra Hội đồng trọng tài lao động cơ sở hoặc Trọng tài lao động địa phương cấp huyện.

Quy trình xử lý TCLĐ tập thể

• Hội đồng trọng tài lao động cơ sở hoặc Trọng tài lao động cấp huyện thực hiện trọng tài trong vòng 7 ngày sau khi nhận được yêu cầu.
• Các bên tranh chấp hoặc đại diện được ủy quyền phải có mặt tại phiên họp trọng tài.
• Hội đồng trọng tài lao động cơ sở đưa ra phương án trọng tài để các bên xem xét.
• Nếu trọng tài được chấp thuận, sẽ ghi lại thành công của trọng tài. Cả hai bên phải tuân thủ các thỏa thuận trong Nghị định thư.
• Trường hợp trọng tài không thành công, sẽ lập biên bản trọng tài không thành công, ghi ý kiến của các bên tranh chấp và Hội đồng. Hoặc các bên tranh chấp có quyền nộp đơn yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động nhà nước giải quyết.
• Hội đồng trọng tài lao động cơ sở có trách nhiệm hòa giải và giải quyết tranh chấp trong vòng 10 ngày sau khi nhận được đơn khởi kiện.
• Phiên họp giải quyết tranh chấp phải có sự tham gia của đại diện có thẩm quyền của cả hai bên tranh chấp. Có thể có sự tham dự của liên đoàn cấp trên CDCS và đại diện các cơ quan nhà nước nếu cần thiết.
• Hội đồng Trọng tài Lao động Nhà nước đề xuất phương án trọng tài để các bên xem xét.
• Nếu trọng tài được chấp thuận, ghi lại thành công của trọng tài. Cả hai bên phải tuân thủ các thỏa thuận đã ký kết trong Nghị định thư.
• Trường hợp trọng tài không thành công, sẽ tạo ra một biên bản trọng tài không thành công. Hội đồng trọng tài lao động cơ sở giải quyết tranh chấp theo quyết định của mình và thông báo kịp thời cho các bên tranh chấp. Nếu cả hai bên không đồng ý, quyết định sẽ có hiệu lực. Nếu hai bên không đồng ý với quyết định của Hội đồng trọng tài, có quyền yêu cầu tòa án giải quyết hoặc đình công. Người sử dụng lao động có quyền kiến ​​nghị tòa án xem xét lại quyết định của hội đồng trọng tài mà không ảnh hưởng đến quyền đình công của tập thể lao động.

Tham khảo video giảng viên KHÓA HỌC HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ sẽ hướng dẫn xử lý tranh chấp lao động trong hình thức xử lý kỷ luật sa thải

Khó khăn trong giải quyết tranh chấp lao động

- Thiếu thông tin và chứng cứ: Đôi khi, các bên tranh chấp không có đủ thông tin và chứng cứ để chứng minh quan điểm của mình. Điều này có thể làm cho quá trình giải quyết tranh chấp khó khăn và không công bằng.

- Sự bất quan điểm giữa các bên: Các bên tranh chấp thường có quan điểm và lợi ích riêng, dẫn đến sự tranh cãi khi đưa ra giải pháp. Việc đạt được sự thỏa thuận có thể trở nên khó khăn khi không có sự đồng lòng từ các bên.

- Quy trình pháp lý phức tạp: Quy trình pháp lý liên quan đến tranh chấp lao động có thể rất phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên môn. Việc hiểu và tuân thủ các quy định pháp luật có thể gây khó khăn cho các bên trong việc giải quyết tranh chấp.

- Thời gian và tài chính: Quá trình giải quyết tranh chấp thường mất thời gian và tốn kém nhiều tiền. Các bên phải chi trả chi phí liên quan đến luật sư, trọng tài hoặc các phí pháp lý khác. Điều này có thể tạo ra gánh nặng tài chính và thời gian đối với các bên tranh chấp.

- Mất lòng tin và quan hệ làm việc tồi tệ: Quá trình giải quyết tranh chấp có thể gây mất lòng tin và làm suy yếu quan hệ giữa nhà tuyển dụng và nhân viên. Nếu không được giải quyết một cách công bằng và hài lòng, tranh chấp có thể làm tổn hại đến môi trường lao động.

6. Câu hỏi và tình huống về tranh chấp lao động

#1. Nhân viên A cho rằng mình đã bị sa thải không công bằng vì lý do cá nhân. Anh ta đã đề nghị một cuộc họp với người quản lý để giải quyết tranh chấp. Nếu bạn là người quản lý bạn sẽ giải quyết việc này như thế nào

#2. Nhà tuyển dụng cần làm gì khi một nhân viên nộp đơn khiếu nại về việc bị cạnh tranh không lành mạnh trong công ty.

#3. Một nhân viên phàn nàn rằng anh ta bị quấy rối tình dục bởi một đồng nghiệp. Anh ta muốn có một giải pháp để giải quyết tình huống này một cách công bằng. Bạn sẽ đề xuất phương pháp giải quyết tranh chấp này?

#4. Trong trường hợp tranh chấp lao động, khi nào nên cân nhắc sử dụng trọng tài thay vì các phương pháp giải quyết khác?

#5. Một nhóm nhân viên phàn nàn về việc làm thêm giờ không được tính công và trả lương. Họ muốn tìm một giải pháp để bảo vệ quyền lợi của mình. Nếu bạn là một trong số họ thì bạn sẽ đề xuất giải pháp nào để giải quyết?

#6. Trong trường hợp một nhân viên không đồng ý với quyết định của trọng tài, có cách nào để xem xét lại và đảm bảo sự công bằng?

#7. Một nhân viên yêu cầu tăng lương và cho rằng mức lương hiện tại không tương xứng với công việc và thành tích làm việc của anh ta. Nếu bạn là nhà quản lý bạn sẽ giải quyết tình huống này thế nào?

#8. Khi phát sinh tranh chấp lao động, có phải luôn phải chờ đợi quyết định của tòa án hay có các phương pháp giải quyết nhanh chóng hơn không?

Xem thêm: 

• Kỷ Luật Lao Động Là Gì? Các Hình Thức Xử Lý Kỷ Luật Lao Động
• Lộ trình học hành chính nhân sự cho người mới bắt đầu

Trên đây là toàn bộ những thông tin về tranh chấp lao động, cách giải quyết tranh chấp lao động cũng như một vài tình huống tranh chấp lao động thường gặp mà Lê Ánh HR muốn chia sẻ đến cho các bạn. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích đối với bạn.

Lê Ánh HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học C&B, khóa học tin học văn phòng, Khóa học bảo hiểm xã hội, khóa học thuế thu nhập cá nhân chuyên sâu... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM