Cách Chuẩn Bị Hồ Sơ Khi Thanh Tra BHXH Đến Kiểm Tra

Việc tuân thủ các quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội (BHXH) không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghĩa vụ của mỗi doanh nghiệp. Thanh tra BHXH là hoạt động kiểm tra, giám sát định kỳ nhằm đảm bảo sự tuân thủ này, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động. Tuy nhiên, quá trình thanh tra BHXH thường gây lo lắng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là về việc chuẩn bị hồ sơ, tài liệu cần thiết. 

Để giúp doanh nghiệp sẵn sàng và tự tin hơn khi đối diện với đoàn thanh tra, bài viết này Lê Ánh HR sẽ cung cấp những hướng dẫn chi tiết về cách chuẩn bị hồ sơ khi thanh tra BHXH đến kiểm tra.

Từ việc kiểm tra và cập nhật hồ sơ nhân sự, chuẩn bị tài liệu BHXH đến các lưu ý quan trọng khác, hy vọng bài viết sẽ là nguồn tài liệu hữu ích, giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định và bảo vệ quyền lợi của cả doanh nghiệp lẫn người lao động.

1. Tầm quan trọng của việc chuẩn bị hồ sơ khi thanh tra BHXH đến kiểm tra

Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác khi thanh tra bảo hiểm xã hội (BHXH) đến kiểm tra không chỉ là một yêu cầu bắt buộc của pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp.

Mục đích của việc chuẩn bị hồ sơ:

- Pháp luật về BHXH yêu cầu doanh nghiệp phải lưu giữ và cung cấp đầy đủ hồ sơ khi cơ quan chức năng yêu cầu kiểm tra. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định pháp luật, tránh được các mức xử phạt hành chính và pháp lý.

- Hồ sơ được chuẩn bị đầy đủ và chính xác giúp cơ quan thanh tra dễ dàng kiểm tra và xác minh thông tin. Điều này làm giảm thiểu thời gian và công sức của cả hai bên, giúp quá trình thanh tra diễn ra suôn sẻ hơn.

- Hồ sơ BHXH đầy đủ và chính xác đảm bảo rằng người lao động được hưởng đầy đủ các chế độ và quyền lợi theo quy định. Điều này góp phần tạo nên môi trường làm việc tốt hơn và xây dựng niềm tin của người lao động đối với doanh nghiệp.

2. Các hồ sơ cần chuẩn bị

2.1. Hồ sơ lao động

• Danh sách cập nhật đầy đủ thông tin về tất cả người lao động trong doanh nghiệp, bao gồm họ tên, ngày sinh, vị trí công việc, thời gian bắt đầu làm việc, và các thông tin liên hệ cần thiết.
• Bản sao của tất cả các hợp đồng lao động đã ký kết giữa doanh nghiệp và người lao động. Hợp đồng phải bao gồm các điều khoản về lương, phụ cấp, thời gian làm việc, quyền và nghĩa vụ của các bên.
• Các tài liệu liên quan đến quá trình tuyển dụng, bao gồm đơn xin việc, sơ yếu lý lịch, các bằng cấp, chứng chỉ và hồ sơ quản lý nhân sự như quyết định tuyển dụng, hợp đồng thử việc, và các giấy tờ liên quan khác.

2.2. Hồ sơ tiền lương

• Bảng lương chi tiết hàng tháng của toàn bộ nhân viên, ghi rõ mức lương cơ bản, các khoản phụ cấp, tiền thưởng, và các khoản khấu trừ (nếu có).
• Phiếu lương cá nhân cho từng nhân viên, thể hiện rõ các khoản thu nhập và khấu trừ, có chữ ký xác nhận của người lao động.
• Các quyết định liên quan đến việc tăng lương, cấp phụ cấp, và tiền thưởng cho nhân viên. Các quyết định này phải được ký và đóng dấu bởi người có thẩm quyền trong doanh nghiệp.

Tham khảo: 

• Mẫu Bảng Thanh Toán Tiền Lương - Cách Lập Chi Tiết
• Chính Sách Tiền Lương Theo Quy Định Mới Nhất
• Phụ Cấp Là Gì? Các Loại Phụ Cấp Lương Hiện Nay
• Quy Chế Lương Thưởng Trong Doanh Nghiệp

2.3. Hồ sơ đóng BHXH

• Danh sách chi tiết của tất cả người lao động đang tham gia BHXH, bao gồm mã số BHXH, thời gian tham gia, và các thông tin liên quan khác.
• Các biên lai, chứng từ xác nhận việc đóng BHXH hàng tháng của doanh nghiệp cho cơ quan BHXH, bao gồm các khoản đóng góp của cả người lao động và người sử dụng lao động.
• Báo cáo định kỳ về tình hình đóng BHXH, thể hiện rõ các khoản đã đóng, các khoản còn nợ (nếu có), và các thông tin khác liên quan đến nghĩa vụ BHXH của doanh nghiệp.

2.4. Hồ sơ liên quan đến các chế độ BHXH

• Hồ sơ hưởng chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Hồ sơ chi tiết của những người lao động đã và đang hưởng các chế độ BHXH, bao gồm đơn xin hưởng chế độ, giấy xác nhận của cơ quan y tế, quyết định của doanh nghiệp và các tài liệu liên quan khác.
• Các quyết định nghỉ việc của người lao động, nghỉ hưu, nghỉ thai sản, và các quyết định nghỉ chế độ khác. Các quyết định này phải được lưu trữ đầy đủ và có chữ ký xác nhận của các bên liên quan.

2.5. Hồ sơ khác

Biên bản kiểm tra, thanh tra trước đây (nếu có): Các biên bản kiểm tra, thanh tra về BHXH từ các lần trước, bao gồm kết luận kiểm tra, các kiến nghị, yêu cầu khắc phục và các tài liệu liên quan khác.

Các văn bản pháp lý liên quan đến BHXH: Các văn bản pháp lý như Luật BHXH, các nghị định, thông tư hướng dẫn, và các tài liệu pháp lý khác liên quan đến việc thực hiện BHXH trong doanh nghiệp.

3. Quy trình chuẩn bị hồ sơ thanh tra bảo hiểm xã hội

3.1. Kiểm tra và cập nhật hồ sơ

Kiểm tra tính đầy đủ và chính xác của hồ sơ:

- Đầu tiên, cần kiểm tra danh sách các loại hồ sơ yêu cầu trong quá trình thanh tra BHXH. Danh sách này thường bao gồm hồ sơ lao động, tiền lương, đóng BHXH, và các chế độ BHXH. Đảm bảo rằng tất cả các hồ sơ này đều có mặt và được chuẩn bị đúng quy cách.

- Kiểm tra kỹ từng hồ sơ để đảm bảo các thông tin bên trong là chính xác và không có lỗi.

Ví dụ: Các bảng lương phải khớp với thực tế chi trả, danh sách lao động phải đầy đủ và chính xác về thông tin cá nhân và hợp đồng lao động phải được ký kết đúng quy định.

Cập nhật các thông tin mới nhất:

Thông tin nhân sự: Nếu có bất kỳ thay đổi nào về nhân sự, như tuyển dụng mới, nghỉ việc, hay thuyên chuyển, cần cập nhật kịp thời trong hồ sơ. Điều này bao gồm việc bổ sung các hợp đồng lao động mới, cập nhật danh sách nhân viên và điều chỉnh các hồ sơ liên quan.

Biên lai đóng BHXH: Đảm bảo tất cả các biên lai đóng BHXH mới nhất đã được lưu trữ và cập nhật. Nếu có các khoản nợ BHXH cần phải xử lý ngay để đảm bảo không có sai sót trong quá trình kiểm tra.

Tham khảo >> KHÓA HỌC NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM XÃ HỘI

3.2. Phân loại và sắp xếp hồ sơ

Phân loại hồ sơ theo từng danh mục cụ thể:

Theo chức năng: Chia hồ sơ thành các danh mục chính như hồ sơ lao động, hồ sơ tiền lương, hồ sơ đóng BHXH, và hồ sơ chế độ BHXH. Mỗi danh mục này có thể được chia nhỏ thêm theo từng loại tài liệu cụ thể như hợp đồng lao động, bảng lương, phiếu lương, biên lai đóng BHXH, v.v.
Sắp xếp hồ sơ một cách khoa học, dễ tìm kiếm:

Thứ tự thời gian: Đối với các tài liệu có tính thời gian như biên lai đóng BHXH và bảng lương hàng tháng, nên sắp xếp theo thứ tự thời gian để dễ dàng tra cứu. Điều này giúp đảm bảo rằng các hồ sơ mới nhất luôn được đặt ở vị trí dễ truy cập nhất.

Thứ tự bảng chữ cái: Đối với các danh sách như danh sách người lao động, sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái của tên nhân viên để tiện tra cứu. Điều này giúp nhanh chóng tìm kiếm thông tin cần thiết khi có yêu cầu từ thanh tra.

Sử dụng nhãn và phân cách: Sử dụng nhãn và phân cách để đánh dấu các loại hồ sơ khác nhau, giúp dễ dàng tìm kiếm và truy xuất khi cần.

Ví dụ: Sử dụng các tab màu sắc khác nhau để phân biệt các loại hồ sơ hoặc sử dụng bìa cứng để tách các danh mục lớn.

3.3. Sao lưu và lưu trữ hồ sơ

Sao lưu hồ sơ ra nhiều bản để dự phòng:

Bản cứng và bản mềm: Tất cả hồ sơ nên được sao lưu dưới dạng bản cứng (giấy tờ) và bản mềm (file điện tử). Các bản mềm nên được lưu trữ trên các thiết bị lưu trữ an toàn như ổ cứng di động, USB hoặc các dịch vụ lưu trữ đám mây. Đảm bảo rằng các bản sao lưu này được cập nhật định kỳ và an toàn.

Kế hoạch sao lưu định kỳ: Thực hiện sao lưu định kỳ để đảm bảo rằng tất cả các hồ sơ đều được cập nhật và an toàn. Tùy theo mức độ quan trọng của tài liệu, lịch sao lưu có thể là hàng tuần hoặc hàng tháng.

Lưu trữ hồ sơ ở nơi an toàn, dễ dàng truy cập:

Bảo mật hồ sơ: Hồ sơ quan trọng nên được lưu trữ ở nơi an toàn, có bảo vệ và hạn chế quyền truy cập. Đối với hồ sơ bản cứng, nên lưu trữ trong tủ hồ sơ có khóa. Đối với hồ sơ bản mềm, nên sử dụng mật khẩu và các biện pháp bảo mật khác để đảm bảo an toàn thông tin.

Dễ dàng truy cập: Đảm bảo rằng hồ sơ được sắp xếp và lưu trữ sao cho dễ dàng truy cập khi cần. Các tài liệu cần thiết phải được phân loại rõ ràng và dễ tìm thấy để phục vụ quá trình thanh tra nhanh chóng và hiệu quả. Sử dụng các hệ thống quản lý tài liệu hoặc phần mềm quản lý hồ sơ để tối ưu hóa quá trình lưu trữ và truy xuất.

Tham khảo video KINH NGHIỆM TIẾP ĐOÀN THANH TRA BHXH tại doanh nghiệp được giảng viên hướng dẫn chi tiết tại Khóa học C&B chuyên sâu tại Lê Ánh HR 

4. Những LƯU Ý khi chuẩn bị hồ sơ

4.1. Đảm bảo tính chính xác và trung thực

Kiểm tra lại các thông tin trong hồ sơ để đảm bảo không có sai sót:

- Trước khi nộp hồ sơ cho cơ quan thanh tra, cần kiểm tra lại toàn bộ các thông tin để đảm bảo không có sai sót. Điều này bao gồm việc đối chiếu các số liệu về lương, phụ cấp, đóng BHXH và các chế độ khác với thực tế.

- So sánh các tài liệu liên quan để đảm bảo tính nhất quán giữa các hồ sơ. Ví dụ, kiểm tra xem bảng lương hàng tháng có khớp với phiếu lương của từng nhân viên và các biên lai đóng BHXH.

Trung thực trong việc khai báo và chuẩn bị hồ sơ:

- Mọi thông tin trong hồ sơ phải được khai báo trung thực và chính xác. Tránh việc chỉnh sửa, làm giả hoặc che giấu thông tin để tránh các hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

- Cung cấp đầy đủ các tài liệu theo yêu cầu và đảm bảo rằng tất cả các thông tin đều minh bạch và rõ ràng.

4.2. Chuẩn bị trả lời các câu hỏi của thanh tra

Dự kiến các câu hỏi mà thanh tra có thể đặt ra:

- Hiểu rõ quy trình làm việc và các chính sách của doanh nghiệp liên quan đến BHXH. Dự kiến các câu hỏi mà thanh tra có thể đặt ra về các vấn đề như mức lương, phụ cấp, thời gian làm việc, và các chế độ BHXH.

- Xác định các điểm trọng yếu trong hồ sơ mà thanh tra có thể quan tâm và chuẩn bị các câu trả lời cụ thể.

Chuẩn bị câu trả lời rõ ràng và chính xác:

- Trước khi buổi thanh tra diễn ra, tổ chức các buổi luyện tập trả lời các câu hỏi phổ biến để đảm bảo các nhân viên phụ trách có thể trả lời một cách rõ ràng và chính xác.

- Chuẩn bị sẵn các tài liệu, bằng chứng để minh chứng cho các câu trả lời của mình khi cần thiết.

4.3. Phối hợp với các bộ phận liên quan

Phối hợp với phòng nhân sự, kế toán và các phòng ban liên quan để chuẩn bị hồ sơ:

• Phân công rõ ràng trách nhiệm cho các phòng ban liên quan như phòng nhân sự, kế toán để đảm bảo mọi hồ sơ được chuẩn bị đầy đủ và chính xác.
• Duy trì liên lạc thường xuyên giữa các phòng ban để cập nhật và kiểm tra tiến độ chuẩn bị hồ sơ.

Đảm bảo sự thông suốt và đồng bộ trong việc cung cấp thông tin:

• Đảm bảo rằng các dữ liệu và thông tin trong hồ sơ từ các phòng ban khác nhau đều thống nhất và không có sự mâu thuẫn.
• Bất kỳ thay đổi hay cập nhật nào về thông tin cần được thông báo kịp thời cho tất cả các bên liên quan để đảm bảo sự nhất quán trong hồ sơ.

-----------------

Lê Ánh HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học hành chính nhân sự online/offline, khóa học C&B, khóa học C&B (tiền lương và phúc lợi) chuyên sâu, khóa học bảo hiểm xã hội, khóa học thuế thu nhập cá nhân chuyên sâu ... và hỗ trợ kết nối tuyển dụng cho hàng nghìn học viên.

Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM